Thực phẩm giàu oxalat, nhiều muối, đạm động vật, đồ uống ngọt, nước có gas, caffeine, vitamin dư thừa làm tăng nguy cơ sỏi thận.
Sỏi thận không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lâu dài, với 10% dân số mắc phải và nguy cơ tái phát lên đến 50% trong 10 năm. Tuy nhiên, điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý có thể giảm đáng kể nguy cơ này. Không cần loại bỏ hoàn toàn các món yêu thích, bạn chỉ cần hạn chế một số thực phẩm và thay thế bằng lựa chọn lành mạnh hơn để bảo vệ sức khỏe thận.
Dưới đây là 7 nhóm thực phẩm cần tránh cùng các gợi ý thay đổi để hỗ trợ thận khỏe mạnh.
Thực phẩm giàu oxalat
Rau bina, các loại hạt, củ dền và chocolate chứa nhiều oxalat (axit oxalic), có thể kết hợp với canxi trong thận, hình thành sỏi canxi oxalat – loại sỏi phổ biến nhất.
Để phòng ngừa, các chuyên gia khuyến nghị ưu tiên rau củ và trái cây ít oxalat như dưa hấu, dưa leo, chuối, súp lơ hoặc nho. Nếu thỉnh thoảng sử dụng thực phẩm giàu oxalat, hãy kết hợp với các món chứa canxi như phô mai để giảm nguy cơ tạo sỏi.
Thực phẩm mặn
Đồ hộp, thực phẩm chế biến sẵn và thức ăn nhanh chứa nhiều muối, làm tăng lượng canxi trong nước tiểu, từ đó thúc đẩy hình thành sỏi thận.
Thay vào đó, nên chọn thực phẩm tươi, tự chế biến tại nhà với thảo mộc, chanh hoặc gia vị nhẹ. Các chuyên gia cũng lưu ý sử dụng sản phẩm ít muối hoặc không muối, đồng thời cẩn thận với muối “ẩn” trong các loại sốt như xì dầu hoặc teriyaki.
Đạm động vật
Thịt đỏ, nội tạng và hải sản chứa nhiều purin – hợp chất hữu cơ tự nhiên – có thể gây sỏi axit uric và làm nước tiểu trở nên axit hơn, tăng nguy cơ sỏi thận.
Các chuyên gia khuyên nên ưu tiên đạm thực vật từ đậu lăng, các loại đậu hoặc đậu gà. Nếu sử dụng đạm động vật, hãy chọn thịt gia cầm hoặc cá ở mức vừa phải, kết hợp với rau củ và trái cây để cân bằng dinh dưỡng.
Thịt đỏ chứa nhiều purin, có thể gây sỏi axit uric và làm nước tiểu trở nên axit hơn, tăng nguy cơ sỏi thận. Ảnh: Bùi Thủy
Đồ uống ngọt
Nước ngọt, soda và nước trái cây chứa nhiều đường, đặc biệt là fructose, làm tăng thải canxi qua nước tiểu, trong khi axit photphoric trong soda thúc đẩy hình thành sỏi.
Lựa chọn tối ưu là nước lọc, hoặc nước khoáng không đường với vài lát chanh, cam để tăng hương vị. Nếu dùng nước ép trái cây, cần tiêu thụ ở mức vừa phải để tránh ảnh hưởng đến thận.
Nước ngọt có gas và đồ uống chứa caffeine
Nước ngọt có gas chứa axit photphoric, dễ gây sỏi thận, trong khi caffeine làm cơ thể mất nước, khiến khoáng chất trong nước tiểu cô đặc hơn, tăng nguy cơ sỏi.
Để bảo vệ thận, cần duy trì uống đủ nước lọc mỗi ngày. Trà thảo mộc không đường hoặc cà phê với lượng đường vừa phải là lựa chọn thay thế, nhưng cần hạn chế nước ngọt có gas và đồ uống tăng lực.
Thực phẩm giàu purin
Cá mòi, cá cơm, nội tạng và bia chứa nhiều purin, làm tăng axit uric và nguy cơ sỏi uric. Các chuyên gia khuyến nghị ưu tiên đạm thực vật, sử dụng đạm động vật ở mức vừa phải và uống nhiều nước. Thêm chanh hoặc cam vào chế độ ăn cũng giúp tăng citrate (axit citric), ức chế quá trình tạo sỏi hiệu quả.
Vitamin dư thừa
Việc bổ sung vitamin, đặc biệt là vitamin C, nếu lạm dụng có thể chuyển hóa thành oxalat, làm tăng nguy cơ sỏi thận. Nên hấp thụ vitamin từ thực phẩm tự nhiên như cam, dâu tây hoặc ớt chuông, vừa an toàn vừa mang lại lợi ích cho sức khỏe thận.
Hương Giang (Theo Times of India)
