Ban đỏ nhiễm khuẩn: Cách phòng ngừa & chữa bệnh

Định nghĩa

Ban đỏ nhiễm khuẩn còn gọi là bệnh thứ năm vì trước đây nó đứng thứ năm trong danh sách các bệnh phát ban phổ biến nhất ở trẻ em. Virus này rất dễ lây lan, nhất là qua đường hô hấp, như những giọt bắn từ người bị nhiễm bệnh khi ho hoặc hắt hơi.

Trong hầu hết trường hợp, ban đỏ nhiễm khuẩn không nghiêm trọng, có xu hướng tự khỏi mà không cần dùng thuốc.

Triệu chứng

Một số người nhiễm virus không có triệu chứng song vẫn có thể lây nhiễm cho người khác. Các triệu chứng thường xuất hiện khoảng từ 4 đến 14 ngày sau khi tiếp xúc với parvovirus B19. Ban đầu, các triệu chứng có thể giống với bệnh nhiễm virus khác như cảm lạnh hoặc cúm:

• Sốt
• Mệt mỏi
• Đau đầu
• Sổ mũi
• Đau họng

Sau vài ngày, một mảng phát ban đỏ đặc trưng có thể xuất hiện trên má. Đây là dấu hiệu điển hình của nhiễm trùng bệnh ban đỏ. Vài ngày sau, phát ban có thể xuất hiện ở ngực, lưng, cánh tay, chân và mông. Phát ban có thể gây ngứa, đặc biệt là ở lòng bàn chân, sau đó biến mất trong khoảng 10 ngày nhưng đôi khi đến vài tuần.

Ban đỏ nhiễm khuẩn cũng có thể gây đau và sưng ở các khớp, nhất là bàn tay, bàn chân và đầu gối. Triệu chứng này ít gặp ở trẻ em nhưng rất phổ biến ở người lớn, đặc biệt là phụ nữ. Các vấn đề về khớp thường kéo dài trong vài tuần nhưng có thể kéo dài hàng tháng hoặc lâu hơn.

Đường lây nhiễm

Parvovirus B19 gây bệnh ban đỏ nhiễm khuẩn lây lan dễ dàng qua tiếp xúc với nước bọt hoặc chất nhầy mang virus nếu người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi. Parvovirus B19 cũng có thể lây lan qua đường máu. Phụ nữ mang mắc bệnh có thể truyền sang con, nguy cơ dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng.

Người nhiễm virus có khả năng lây nhiễm cao nhất khi xuất hiện các triệu chứng giống cảm lạnh và cúm. Giai đoạn phát ban ít còn khả năng lây nhiễm và thường trẻ có thể đi học trở lại. Virus Parvovirus B19 chỉ lây nhiễm cho người, không lây cho thú cưng và ngược lại.

Chẩn đoán

Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh dựa trên các triệu chứng giống cảm lạnh và cúm kèm theo phát ban, thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể chỉ định xét nghiệm máu cho phụ nữ mang thai hoặc người bị thiếu máu.

Thời gian ủ bệnh

Ở trẻ em và người lớn khỏe mạnh, các triệu chứng thường kéo dài trong vài tuần và tự khỏi mà không cần điều trị hoặc điều trị rất ít.

Phát ban có thể xuất hiện và thường biến mất trong vòng một tuần đến 10 ngày, mặc dù nó có thể xuất hiện rồi biến mất trong vài tuần. Đau khớp thường xảy ra từ một đến ba tuần đôi khi kéo dài hơn.

Điều trị

Dùng thuốc giảm đau không kê đơn, một số một số loại thuốc khác để giảm các triệu chứng như sốt, ngứa, đau sưng khớp theo chỉ định của bác sĩ. Không nên cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên uống aspirin khi nhiễm virus vì nó có thể làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Reye – rối loạn ít gặp nhưng nghiêm trọng có thể gây tổn thương não và gan.

Biến chứng

Thiếu máu: Vì bệnh có thể cản trở quá trình tạo hồng cầu mới trong cơ thể, người lớn và trẻ em có hệ miễn dịch suy yếu hoặc rối loạn máu như bệnh hồng cầu hình liềm có nguy cơ thiếu máu nặng và các biến chứng khác cao hơn.

Thiếu máu và sảy thai ở thai nhi: Phụ nữ mang thai nhiễm virus thường chỉ bị nhẹ và không gặp bất kỳ vấn đề nào. Tuy nhiên, đôi khi có thể khiến thai nhi bị thiếu máu nặng và nhiễm trùng, sảy thai.

Viêm khớp: Dù đau và sưng khớp không phổ biến ở trẻ em mắc bệnh nhưng gần 80% người lớn gặp các vấn đề về khớp 1-3 tuần sau khi nhiễm parvovirus B19. Các triệu chứng này thường biến mất sau một hoặc hai tuần, nhưng số ít người lớn mắc các vấn đề về khớp liên quan đến ban đỏ nhiễm khuẩn bị đau khớp mạn tính, kéo dài trong nhiều năm.

Phòng ngừa

Hiện tại không có vaccine phòng bệnh ban đỏ nhiễm khuẩn. Cách tốt nhất để giảm nguy cơ nhiễm virus là thực hành các thói quen vệ sinh tốt:

• Rửa tay kỹ lưỡng, thường xuyên bằng xà phòng, nước
• Che miệng và mũi bằng khăn giấy khi ho hoặc hắt hơi
• Không chạm tay vào mắt, mũi hoặc miệng
• Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh

Phụ nữ mang thai nên tránh tiếp xúc với trẻ em mắc bệnh ban đỏ nhiễm khuẩn vì trong một số trường hợp ít gặp, tình trạng này có thể gây thiếu máu ở thai nhi, thậm chí sảy thai.

Bảo Bảo (Theo Everyday Health)