Phần mềm trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ tiếp nhận, quản lý và tuyển chọn người nhận mô tạng của Bệnh viện Chợ Rẫy đoạt giải Ba hạng mục Y Dược – Giải thưởng Nhân tài Đất Việt lần thứ 18.
Lễ trao giải Nhân tài Đất Việt 2025 được tổ chức tại Hà Nội tối 27/10. Đây là phần mềm chuyên biệt đầu tiên tại Việt Nam trong lĩnh vực điều phối hiến và ghép mô – tạng, do nhóm tác giả gồm TS.BS.CK2 Nguyễn Tri Thức – Thứ trưởng Bộ Y tế, nguyên giám đốc Bệnh viện Chợ Rẫy; TS.BS Dư Thị Ngọc Thu – Đơn vị Điều phối ghép các bộ phận cơ thể người và ThS.KS Lê Thanh Chương – Trưởng phòng Công nghệ thông tin, phát triển.
Trong lĩnh vực Y Dược, Giải Nhất thuộc về công trình “Triển khai ghép đa tạng từ người hiến chết não tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức” của nhóm tác giả TS.BS Dương Đức Hùng và cộng sự. Giải Nhì được trao công trình “Hiệu quả điều trị kết hợp tiêu huyết khối và lấy huyết khối cơ học trong nhồi máu não cấp” của nhóm PGS.TS Mai Duy Tôn, PGS.TS Vũ Đăng Lưu (Bệnh viện Bạch Mai). Giải Khuyến khích thuộc về nghiên cứu “Cải tiến kỹ thuật cô lập tĩnh mạch phổi trong điều trị rung nhĩ bằng phương pháp sử dụng bóng áp lạnh Cryoballoon” của nhóm tác giả ThS Nguyễn Duy Linh, ThS Lê Võ Kiên, PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hoài (Viện Tim mạch Quốc gia – Bệnh viện Bạch Mai).
Nhóm tác giả Bệnh viện Chợ Rẫy nhận giải thưởng Nhân tài Đất Việt lần thứ 18, tổ chức tại Hà Nội tối 27/10. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Phần mềm được thiết kế dựa trên quy định của Bộ Y tế, kết hợp kinh nghiệm lâm sàng và điều chỉnh phù hợp với điều kiện triển khai trong nước. Công trình đã được nghiệm thu cấp cơ sở và cấp Sở Khoa học Công nghệ TP HCM trong giai đoạn 2022-2023, đang được ứng dụng tại Bệnh viện Chợ Rẫy góp phần tăng tính khoa học, minh bạch, công bằng trong tuyển chọn người nhận tạng từ người hiến chết não hay chết tuần hoàn.
Công trình được đánh giá cao về giá trị chuyên môn, khả năng mở rộng trong điều phối ghép thận, tim, gan, phổi, giác mạc, góp phần nâng cao hiệu quả công tác hiến – ghép tạng tại Việt Nam. Theo kế hoạch, ứng dụng sẽ được Bộ Y tế phối hợp Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người triển khai trên toàn quốc.
Đến nay, ứng dụng đã hỗ trợ hơn 60.000 người đăng ký hiến tạng sau khi chết não hoặc chết tuần hoàn. Phần mềm cũng tiếp nhận các đơn đăng ký chờ ghép, cung cấp thông tin, giải đáp thắc mắc và kết nối cộng đồng quan tâm đến hiến – ghép mô tạng.
Đây là lần thứ hai Bệnh viện Chợ Rẫy được vinh danh ở giải thưởng Nhân tài Đất Việt. Năm 2016, công trình nghiên cứu ghép thận từ người hiến tim ngừng đập được trao giải xuất sắc.
Đại diện nhóm tác giả, BS Thu cho biết công trình giúp người bệnh dễ dàng tiếp cận chương trình ghép khi có chỉ định, đồng thời đảm bảo công tác quản lý, tuyển chọn và điều phối mô – tạng hiến chặt chẽ, minh bạch và công bằng. “Chúng tôi hy vọng thành công của công trình sẽ góp phần đưa hệ thống điều phối của Việt Nam tiếp cận chuẩn quốc tế trong tương lai”, bà nói.
Mổ ghép tạng từ người hiến chết não tại Bệnh viện Chợ Rẫy. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Ghép tạng là một trong những thành tựu y khoa của thế giới. Kể từ ca ghép gan đầu tiên 33 năm trước, đến nay Việt Nam đã thực hiện thành công hơn 9.500 ca ghép tạng trong đó nhiều nhất là ghép thận, gan, tim phổi… và đã làm chủ kỹ thuật ghép hầu hết loại tạng (trừ đầu). Ba năm qua, Việt Nam ghi nhận số ca hiến tạng từ người chết não tăng kỷ lục, song vẫn nằm trong nhóm các nước thấp nhất thế giới. Số lượng ca chờ ghép cao, danh sách những người chờ ghép tạng vẫn còn rất dài và mỗi ngày vẫn có rất nhiều người qua đời vì không có tạng để ghép.
Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2025 vinh danh sản phẩm, nghiên cứu của các tác giả ở 5 hạng mục: Tự học thành tài; Tuổi trẻ sáng tạo; Y Dược; Công nghệ số và giải thưởng Cống hiến. Giải thưởng do Hội Khuyến học Việt Nam khởi xướng và chủ trì từ năm 2004, đến nay đã thu hút trên 7.500 tác giả, nhà khoa học tham dự, tôn vinh hơn 210 sản phẩm công nghệ thông tin và công trình khoa học.
Lê Phương
