Phương pháp dùng trứng gà luộc hay đồng xu, dây bạc lăn người để giải cảm có cơ sở khoa học không? (Ngân, 30 tuổi, TP HCM)
Trả lời:
“Đánh cảm” bằng lòng trứng gà luộc và đồng xu hay dây bạc là một trong những phương pháp điều trị bệnh lưu truyền trong dân gian từ xa xưa, nằm trong nhóm “biếm pháp” (cạo gió, đánh cảm, chích lễ, giác hơi).
Theo y học cổ truyền, tác dụng của việc “đánh cảm” giúp thông kinh hoạt lạc (chủ yếu là lạc mạch và đường kinh cân), lưu thông khí huyết, giãn cơ thông lạc, điều hòa đường đi của kinh khí. Cách này giúp nâng cao chính khí, khu tán đuổi tà khí, tán nhiệt tà khi còn đang lưu ở ngoài biểu.
Phương pháp này phù hợp với trường hợp sốt do nguyên nhân gây bệnh ngoại sinh, chứ không phải tất cả trường hợp sốt (ví dụ sốt trong âm hư thì không nên dùng). “Đánh cảm” có thể giúp hạ nhiệt trong trường hợp sốt nhẹ, nhức mỏi cơ, cứng cổ gáy, đau đầu do cảm phong tà, cảm nhiệt tà, cảm hàn tà, hoặc sốt do say nắng gây ứ trệ dương khí.
Dây bạc đổi màu sau khi được một bệnh nhân dùng “đánh cảm”. Ảnh: Nhân vật cung cấp
“Đánh cảm” giúp cải thiện vi tuần hoàn, giãn mao mạch thông qua kích thích tại chỗ, nhưng không trực tiếp tiêu diệt tác nhân gây bệnh nhiễm khuẩn và cũng không ảnh hưởng nhiều đến quá trình điều hòa nhiệt độ cơ thể. Vì vậy khi sốt cao không nên dùng phương pháp này.
Trên cơ địa người lớn thể trạng yếu, dễ chảy máu, da bị tổn thương (có vết lở loét, đang có ban xuất huyết) hay có các bệnh lý tim mạch, cách này có thể gây ra các phản ứng bất lợi. Vì vậy những trường hợp này không nên “đánh cảm”.
Trẻ em có làn da mỏng manh, tạng phủ còn non nớt, bệnh diễn tiến nhanh, vì vậy không nên dùng phương pháp này để giảm sốt, giải cảm. “Đánh cảm” ở trẻ có thể gây ra các tổn thương trên da, tăng nguy cơ nhiễm trùng, hoặc khiến trẻ sốt cao hơn. Khi ấy có thể làm chậm trễ điều trị trong trường hợp sốt cao do nhiễm khuẩn, hoặc liên quan đến bệnh tự miễn, ung thư, bệnh lý huyết học.
BS.CK1 Bùi Thị Yến Nhi
Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM – Cơ sở 3
