Nguồn nước và môi trường ô nhiễm sau mưa lũ tạo điều kiện cho vi sinh vật sinh sôi, làm gia tăng nguy cơ bùng phát các bệnh tiêu hóa, da liễu, đau mắt đỏ và sốt xuất huyết.
Tại các tỉnh Khánh Hòa, Đăk Lăk, Gia Lai, mưa lớn kéo dài từ tối 18 đến 19/11 đẩy mực nước nhiều sông lên mức kỷ lục. Tình trạng này không chỉ chia cắt giao thông, buộc hàng trăm hộ dân sơ tán mà còn để lại hậu quả nặng nề về môi trường, đe dọa trực tiếp sức khỏe cộng đồng ngay khi nước rút.
Tiến sĩ, bác sĩ Vũ Minh Điền, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, nhận định người già, trẻ nhỏ và nhóm có bệnh lý nền đối diện rủi ro cao nhất do hệ miễn dịch suy yếu. Trong điều kiện lạnh ẩm, dinh dưỡng thiếu hụt, trẻ em dễ mắc các bệnh hô hấp như cúm, viêm amidan, viêm phổi, thậm chí bội nhiễm. Song song đó, các bệnh đường tiêu hóa như tả, lỵ, thương hàn chực chờ bùng phát từ nguồn nước nhiễm khuẩn. Biến chứng mất nước, rối loạn điện giải ở thể nặng có thể gây tụt huyết áp, trụy mạch và suy đa tạng.
Môi trường ẩm ướt, nước tù đọng sau bão cũng tạo đà cho muỗi vằn sinh sôi, làm tăng ca mắc sốt xuất huyết với các triệu chứng điển hình như sốt cao, đau cơ khớp, phát ban, xuất huyết dưới da. Bác sĩ khuyến cáo người dân cần hạ sốt bằng paracetamol khi thân nhiệt trên 38,5 độ C, tích cực bù nước, ăn đồ dễ tiêu và đến ngay cơ sở y tế nếu các dấu hiệu không thuyên giảm. Ngoài ra, nguồn nước ô nhiễm còn là tác nhân chính gây các bệnh về mắt như viêm giác mạc, đau mắt đỏ hay viêm bờ mi.
Nước ngập nhiều nhà dân tại Lâm Đồng. Ảnh: Phước Tuấn
Tiếp xúc thường xuyên với nước bẩn và bùn đất cũng khiến người dân đối mặt với nhóm bệnh da liễu. Bác sĩ Nguyễn Tiến Thành, Hội Da liễu Việt Nam, cho biết viêm da tiếp xúc và nhiễm nấm là hai bệnh lý phổ biến nhất. Lớp bảo vệ tự nhiên của da suy yếu khi ngâm nước lâu, tạo kẽ hở cho vi khuẩn xâm nhập, gây ban đỏ, mụn nước, ngứa rát, đặc biệt ở kẽ chân, bẹn, nách. Chuyên gia lưu ý người bệnh tuyệt đối không tự ý bôi thuốc chứa corticoid để tránh làm tổn thương lan rộng và khó chữa trị hơn.
Đáng lo ngại hơn là sự xuất hiện của vi khuẩn Whitmore (Burkholderia pseudomallei), hay còn gọi là “vi khuẩn ăn thịt người”. Dòng nước lũ xáo trộn tầng đất sâu, mang theo vi khuẩn phát tán rộng ra môi trường. Mầm bệnh xâm nhập qua vết trầy xước, vết thương hở khi người dân dọn dẹp vệ sinh mà không mang đồ bảo hộ. Đây là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, khó phát hiện nhưng tiến triển rất nhanh, tỷ lệ tử vong cao, nhất là ở nhóm suy giảm miễn dịch.
Để phòng bệnh, bác sĩ Vũ Viết Sáng, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, khuyến nghị người dân thực hiện nguyên tắc “nước rút đến đâu làm vệ sinh đến đấy”. Các gia đình cần thau rửa bể chứa, xử lý nước sinh hoạt bằng Cloramin B hoặc đánh phèn, lọc cát theo hướng dẫn y tế. Việc ăn chín, uống sôi, rửa tay bằng xà phòng cần được thực hiện nghiêm ngặt. Người dân nên hạn chế lội nước tù đọng, vệ sinh kỹ và lau khô chân tay ngay khi tiếp xúc với nước bẩn. Đồng thời, cộng đồng cần chung tay thu gom rác thải, tiêu diệt bọ gậy để ngăn chặn dịch bệnh lây lan diện rộng.
Thúy Quỳnh
