Các chuyên gia y tế cảnh báo dịch tễ sốt xuất huyết Dengue đang thay đổi phức tạp, tỷ lệ người lớn mắc bệnh tăng vọt và diễn biến nặng, thay vì tập trung chủ yếu ở nhóm bệnh nhi như trước đây.
Nhận định này được PGS.TS Nguyễn Vũ Trung, Viện trưởng Viện Pasteur TP HCM, nhấn mạnh tại Hội nghị khoa học toàn quốc về Sốt xuất huyết Dengue 2025, chiều 29/11. Việt Nam hiện là một trong những “điểm nóng” của dịch bệnh này tại Đông Nam Á. Số liệu thống kê 10 tháng đầu năm 2025 cho thấy cả nước ghi nhận hơn 110.500 ca mắc và 23 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm ngoái, số ca bệnh tăng gần 17% và tử vong tăng 2 trường hợp.
Điều trị sốt xuất huyết tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Đáng lo ngại, quy luật phát bệnh đang có sự dịch chuyển lớn. TS.BS Ngũ Duy Nghĩa, Trưởng khoa Kiểm soát Bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, dẫn chứng số liệu tại khu vực phía Nam: nếu năm 1999, tỷ lệ bệnh nhân trên 15 tuổi chỉ chiếm 18% thì đến năm 2022, con số này đã vọt lên 53%. Hiện bệnh lưu hành khắp các vùng miền, từ phía Nam ra Bắc, miền Trung và Tây Nguyên, không còn tuân theo chu kỳ mùa mà kéo dài quanh năm. Thực tế này khẳng định virus Dengue đe dọa mọi lứa tuổi, làm gia tăng gánh nặng lên hệ thống y tế.
Bệnh diễn tiến khó lường với các biến chứng nguy hiểm như xuất huyết, thoát dịch, rối loạn đông máu, suy đa tạng và sốc. Người bệnh sau điều trị vẫn đối mặt với di chứng kéo dài như suy nhược, đau cơ khớp, giảm trí nhớ. Ông Benjamin Ping, Tổng giám đốc Takeda Việt Nam, cho rằng dù nhận thức cộng đồng đã cải thiện, phần lớn người dân vẫn chưa lường hết mức độ nghiêm trọng của bệnh, đặc biệt là gánh nặng tài chính.
Muỗi vằn – trung gian truyền sốt xuất huyết Dengue. Ảnh: Shyamli Kashyap/Pexels
Chi phí y tế cho các ca bệnh nặng là con số không nhỏ. Trung bình, một bệnh nhân điều trị hai tuần tại khoa hồi sức tích cực tốn khoảng 150-200 triệu đồng. Nếu xảy ra tổn thương nội tạng hay nhiễm trùng bội nhiễm, thời gian nằm viện kéo dài khiến chi phí càng tăng cao. Ngoài tiền viện phí, gia đình còn chịu thiệt hại kinh tế do người bệnh và người chăm sóc phải nghỉ làm, học sinh nghỉ học.
Trong bối cảnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, GS.TS Vũ Sinh Nam, Cố vấn cao cấp Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, khuyến nghị Việt Nam cần chuyển từ thế ứng phó thụ động sang chiến lược chủ động. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), giải pháp hiệu quả phải mang tính tổng thể, kết hợp kiểm soát trung gian truyền bệnh (diệt muỗi, lăng quăng), giám sát dịch tễ chặt chẽ và dự phòng chủ động bằng vaccine. Việc phối hợp các biện pháp này sẽ giúp giảm nguy cơ bùng phát dịch và hạn chế tối đa các ca chuyển nặng.
Hội nghị VDS 2025 quy tụ hơn 700 chuyên gia y tế, nhà khoa học trong và ngoài nước nhằm tìm kiếm giải pháp kiểm soát bền vững căn bệnh này. Các đại biểu kỳ vọng sự kiện sẽ mở ra hướng tiếp cận thực tiễn, tăng cường năng lực phát hiện, điều trị và dự phòng theo hướng lấy người dân làm trung tâm.
Mỹ Ý
