Ông V. N.H (42 tuổi, trú tại Hà Nội) có tiền sử hút thuốc và sử dụng rượu bia nhiều năm, thường xuyên đối mặt với các vấn đề về hô hấp. Đầu tháng 3, ông bắt đầu mất ngủ kéo dài, ho khan, ngứa họng và cảm giác tức ngực nhẹ vào buổi sáng. Người đàn ông này đã đi kiểm tra sức khỏe và được chẩn đoán tổn thương phổi mô kẽ. Tuy nhiên, dù đã dùng thuốc, các triệu chứng không thuyên giảm, ông quyết định khám chuyên sâu.
Các bác sĩ chụp cắt lớp vi tính (CT) phổi độ phân giải cao. Kết quả cho thấy tổn thương mô kẽ ở cả hai lá phổi, nhưng không có dấu hiệu sốt, đau ngực hay khó thở. Điều này khiến các bác sĩ nghi ngờ nguyên nhân gây bệnh không đơn giản. Để tìm hiểu rõ hơn, ê-kíp tiến hành các xét nghiệm loại trừ bệnh lý tự miễn, nhưng kết quả không ghi nhận dấu hiệu bất thường nào.
Sau khi hội chẩn, Phó giáo sư, bác sĩ Chu Thị Hạnh – Phó chủ tịch Hội Hô hấp Việt Nam, đưa ra giả thuyết ông H. có thể mắc bệnh tích protein phế nang phổi hiếm gặp, trong đó chất protein-lipid (giống chất hoạt động bề mặt phổi) tích tụ trong các phế nang, nơi diễn ra quá trình trao đổi oxy.
Phổi của bệnh nhân như bị ngập trong bùn, làm cản trở khả năng thở và có nguy cơ gây thiếu oxy, dẫn đến tổn thương các cơ quan khác nếu không được điều trị kịp thời.
Để xác định chẩn đoán, các bác sĩ tiến hành nội soi phế quản, rửa phế nang chọn lọc và sinh thiết mô phổi. Kết quả khẳng định bệnh nhân mắc bệnh tích protein phế nang. Ngay sau đó, ông được chỉ định nhập viện để thực hiện quy trình rửa phổi, một phương pháp nhằm làm sạch các chất cặn bã tích tụ trong phế nang.
Quy trình rửa phổi được thực hiện dưới gây mê toàn thân. Bệnh nhân được đặt ống nội khí quản hai nòng để thông khí độc lập cho từng bên phổi. Trong khi một lá phổi được thông khí, lá còn lại được rửa bằng khoảng 15 lít dung dịch nước muối sinh lý ấm. Ê-kíp sử dụng máy vỗ rung chuyên dụng để tăng hiệu quả làm sạch. Sau mỗi lần rửa, dịch thu hồi có màu đục như cà phê sữa, chứa nhiều cặn protein-lipid.
Sau hai ngày theo dõi nội trú, ông H. được xuất viện. Một tuần sau, kết quả tái khám cho thấy tình trạng phổi cải thiện đáng kể trên phim X-quang, chức năng hô hấp tốt hơn, không còn ho khan hay ngứa họng, hít thở dễ dàng hơn.
Hút thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp đến phổi lẫn chức năng phổi, bao gồm việc làm tổn thương phổi, làm chậm phát triển chức năng phổi ở trẻ nhỏ, giảm chức năng phổi… Ngoài ra, việc hút thuốc lá còn gây ra nhiều triệu chứng mạn tính về đường hô hấp như ho mạn tính, thở khò khè, đờm và khó thở.
