Thời gian gần đây, dư luận liên tiếp bàng hoàng trước các trường hợp đột tử ở người trẻ, có người mới ngoài 20-30 tuổi, trước đó được cho là hoàn toàn khỏe mạnh. Không ít ca ngừng tim xảy ra ngay sau khi vận động hoặc lúc nghỉ ngơi, khiến việc cấp cứu gặp nhiều khó khăn.
Theo các bác sĩ cấp cứu, đột tử ở người trẻ tuy không phổ biến nhưng khi xảy ra thường diễn biến rất nhanh và nguy kịch. Đột tử (Sudden Cardiac Death – SCD) là tình trạng ngừng tim, ngừng tuần hoàn đột ngột, khiến người bệnh mất ý thức ngay lập tức và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Khác với người lớn tuổi, đột tử ở người trẻ thường không do xơ vữa mạch vành. Từ thực tế lâm sàng tại Trung tâm Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ cho biết nguyên nhân hay gặp gồm bệnh cơ tim, dị tật tim bẩm sinh, viêm cơ tim sau nhiễm virus, bất thường động mạch vành và các hội chứng rối loạn nhịp tim di truyền như Brugada, QT dài, WPW.
Trước khi xảy ra đột tử, nhiều người trẻ từng có dấu hiệu cảnh báo nhưng chủ quan bỏ qua. Các triệu chứng thường gặp gồm hồi hộp, tim đập nhanh bất thường; đau ngực, tức ngực; choáng váng, ngất, xỉu; thậm chí co giật dễ nhầm với bệnh lý thần kinh. Đáng lưu ý, nhiều ca ngừng tim xảy ra lúc nghỉ ngơi hoặc khi đang ngủ.
Các bác sĩ nhấn mạnh, khoảng 60% trường hợp đột tử ở người trẻ tử vong trước khi đến bệnh viện, chủ yếu do không được ép tim kịp thời và thiếu thiết bị sốc điện tự động (AED). Trong khi đó, nếu được CPR ngay từ đầu và sốc điện sớm, tỷ lệ sống sót tăng rõ rệt, đa số người bệnh có thể hồi phục chức năng thần kinh tốt.
Để phòng ngừa, người trẻ không nên bỏ qua các triệu chứng tim mạch bất thường, cần đi khám sớm nếu có tiền sử ngất, đau ngực, hồi hộp không rõ nguyên nhân; tránh lạm dụng chất kích thích. Cùng với đó, việc phổ cập kỹ năng CPR, tăng cường trang bị AED tại nơi công cộng và nâng cao nhận thức cộng đồng có vai trò then chốt trong giảm nguy cơ đột tử ở người trẻ.
