Phù nửa người do u phổi chèn ép tĩnh mạch

Ông Dũng ung thư phổi, phẫu thuật cắt u 5 tháng trước, gần đây khó thở, đau đầu nên đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội khám. Kết quả chụp cắt lớp vi tính mạch máu 3D cho thấy ông bị tắc nhiều nhánh tĩnh mạch gồm tĩnh mạch chủ trên, tĩnh mạch dưới đòn, tĩnh mạch cảnh, nhiều đoạn hẹp khít hoàn toàn.

Tĩnh mạch chủ trên là tĩnh mạch lớn nhận máu từ vùng đầu mặt cổ và chi trên hai bên đổ về tim. Hội chứng tắc tĩnh mạch chủ trên xảy ra phổ biến ở người mắc ung thư phổi do khối u làm nghẽn dòng chảy về tim, gây ho, khó thở, phù cổ mặt, khàn giọng, khó nuốt… PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Trung tâm Chẩn đoán hình ảnh và Điện quang can thiệp, cho biết máu không thể về tim, ứ lại ở vùng đầu cổ gây sưng phù mặt, cổ, tay và ngực bệnh nhân. Y học gọi là “phù áo khoác” vì vùng bị phù ở nửa thân trên, trông gần giống như người đang mặc áo khoác.

Theo PGS Hiền, trước đây các ca mắc hội chứng tĩnh mạch chủ trên thường được phẫu thuật bắc cầu để tái thông. Tuy nhiên, ông Dũng lớn tuổi, sức khỏe yếu, là thương binh có nhiều mảnh đạn trong phổi, vừa trải qua phẫu thuật ung thư, nếu tiếp tục mổ rất nguy hiểm. Êkíp hội chẩn, quyết định can thiệp đặt stent tái thông tĩnh mạch chủ cho người bệnh.

Quá trình đưa ống thông vào tĩnh mạch gặp nhiều khó khăn do lồng ngực sau lần phẫu thuật trước bị xơ hóa, dính, u xâm lấn các mô xung quanh. Sau khi đưa được ống thông đến vị trí khu vực tĩnh mạch chủ tắc, êkíp thông các khối bít tắc, tránh các mảnh huyết khối trở về động mạch phổi gây tắc, nguy cơ biến chứng đột quỵ, sau đó đặt stent.

Hậu phẫu, ông Dũng đỡ đau đầu. Ngày thứ ba sau can thiệp, tình trạng phồng ở mặt, cằm và mắt giảm, đỡ khó thở, ngủ ngon hơn. Người bệnh xuất viện và tái khám sau một tháng, tiếp tục phác đồ điều trị ung thư phổi.

PGS Hiền cho hay hội chứng tĩnh mạch chủ trên ở người bệnh ung thư phổi nguy hiểm, cần được đánh giá đúng và phối hợp điều trị đa chuyên khoa. Khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ như phù mặt, cổ, cánh tay, khó thở, ho kéo dài hoặc khàn tiếng, người bệnh nên đi khám và chẩn đoán kịp thời. Xác định nguyên nhân và mức độ tắc nghẽn sớm giúp bác sĩ điều trị phù hợp như dùng thuốc giảm triệu chứng, can thiệp đặt stent tái thông tĩnh mạch, xạ trị hoặc hóa trị thu nhỏ khối u. Một số trường hợp hội chứng tĩnh mạch chủ trên là dấu hiệu cảnh báo bệnh ác tính tiến triển.

Hoài Phạm