Có mặt trong buổi công bố các dấu ấn trong lĩnh vực ghép tạng tại Bệnh viện Việt Đức sáng 10/9, chị Trần Như Quỳnh – người đầu tiên ở Việt Nam được ghép đồng thời hai tạng tim và phổi từ người cho chết não, bày tỏ: “Cảm ơn các bác sĩ đã giúp tôi tái sinh, vượt qua sinh tử trở về với gia đình, vòng tay cha mẹ, con trai”.
Con trai chị là Đinh Tuấn Thiện, 13 tuổi, ôm mẹ và thay mặt gia đình bày tỏ: “Con cảm ơn các bác sĩ đã cứu sống mẹ con, giúp mẹ khỏe mạnh như hôm nay, để con vẫn còn có mẹ”.
Để có được cuộc đoàn tụ này, các bác sĩ đã thực hiện ca phẫu thuật lịch sử vào tháng 8/2025. Bác sĩ Vũ Văn Thời, Khoa Nội tim mạch can thiệp, cho hay trước khi nhập Bệnh viện Việt Đức, người phụ nữ đang trong tình trạng nguy kịch. Chị mắc hội chứng Eisenmenger – suy thất phải không hồi phục, hở van ba lá nặng trên nền thông liên nhĩ đã được điều trị năm 2011 song không theo dõi cũng như dùng thuốc đều đặn dẫn đến diễn biến nặng.
“Bệnh nhân đã hỏng cả tim và phổi, sống phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc, nhưng thời điểm nhập viện thuốc không đáp ứng được”, bác sĩ Thời nói, thêm rằng giải pháp duy nhất là ghép đồng thời cả tim và phổi. Đây là kỹ thuật y học phức tạp, thế giới chỉ thực hiện khoảng 100 ca mỗi năm còn Việt Nam chưa có tiền lệ.
Khi nhận thông tin tạng của người hiến 34 tuổi chết não phù hợp, các bác sĩ quyết định ghép đồng thời tim và phổi cho bệnh nhân này dù không kịp thời gian điều trị suy dinh dưỡng. Ngoài ra, phổi người hiến bị nhiễm khuẩn Acinetor baummani và to hơn lồng ngực người nhận, cũng là thách thức lớn.
Cuộc mổ ghép kéo dài 7 tiếng, với sự hỗ trợ của ECMO – máy tuần hoàn ngoài cơ thể. Êkíp đã cắt giảm kích thước cả hai phổi cho phù hợp, đồng thời nối hai phế quản gốc thay vì khí quản theo phương pháp truyền thống để đảm bảo tưới máu tốt hơn cho miệng nối.
Khó khăn lớn nhất sau phẫu thuật là cân bằng thuốc ức chế miễn dịch. Bệnh nhân cần liều mạnh để tránh thải ghép, nhưng điều này lại tăng nguy cơ nhiễm trùng từ vi khuẩn đa kháng trong phổi hiến. Các bác sĩ sử dụng gần 40 loại thuốc, kết hợp siêu lọc máu điều trị suy thận và điều chỉnh kháng sinh để bảo vệ chức năng thận.
“Sự sống tiếp tục được nối dài nhờ mối nhân duyên giữa người hiến – bệnh nhân và nỗ lực không ngừng nghỉ của các y bác sĩ”, TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, nói.
Ông Hùng cũng cho biết đây là loại hình ghép tạng khó nhất. Sự thành công của ca ghép mở ra cơ hội sống mới cho nhiều bệnh nhân tim – phổi giai đoạn cuối.
Dịp này, Bệnh viện Việt Đức ghi nhận thêm dấu mốc quan trọng khi số ca ghép tim vượt 100, trở thành kỹ thuật thường quy tại đây. Bệnh viện cũng mở rộng nguồn tạng hiến bằng cách ghép cả những trái tim suy cấp và hỗ trợ bằng ECMO thành công, một bước đột phá lớn, tăng cơ hội cứu sống bệnh nhân.
