Trong khi mùa giải mới của Premier League còn chưa kịp “nóng máy”, khán giả đã được chứng kiến không chỉ một mà là hai tài năng tuổi teen ra mắt: Max Dowman (Arsenal) và Rio Ngumoha (Liverpool). Như vậy, số cầu thủ từng thi đấu ở Premier League trước sinh nhật tuổi 17 đã nâng lên con số 28.
 |
Đây là minh chứng rõ ràng rằng bóng đá ngày nay đang thuộc về những đôi chân trẻ trung hơn bao giờ hết. Nhưng liệu sẽ có thời điểm một CLB hàng đầu tung ra sân nguyên một đội hình toàn các cầu thủ thiếu niên?
“Bóng đá vốn giống như một dàn nhạc, trong đó có những nhạc công và vài nghệ sĩ solo,” Huw Jennings, giám đốc phát triển bóng đá của Fulham chia sẻ. “Thật khó để sở hữu một dàn nhạc trẻ măng, xong lại thêm cả một nghệ sĩ solo tuổi teen.”
Là bởi những tài năng mới 15-16 tuổi cần được bảo vệ đúng cách. Bằng chứng là sau khi Ngumoha ghi bàn quyết định vào lưới Newcastle, đội trưởng Virgil van Dijk lập tức nhấn mạnh cậu bé phải giữ đôi chân trên mặt đất và tiếp tục tập luyện chăm chỉ. Premier League là môi trường khắc nghiệt. Thậm chí một số xu hướng hiện nay có thể khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn.
“Thế giới đã thay đổi,” Jennings nói. “Ngày càng nhiều cầu thủ và gia đình của họ vạch sẵn con đường từ rất sớm. Khi những đứa trẻ 12 tuổi, tức là mới bắt đầu học trung học cơ sở, nhiều gia đình đã chuẩn bị mọi thứ để biến con mình trở thành cầu thủ Premier League.
Họ sẽ nỗ lực hết sức để đảm bảo rằng con trai mình đã sẵn sàng. Tuy nhiên, mọi chuyện có chiều hướng thay đổi sau đại dịch Covid. Nhiều gia đình quyết định cho con học tại nhà thay vì đến trường. Điều này đã gây ra những lo ngại.”
Hiện có khoảng 30 trong số 3.000 cầu thủ trẻ ở các học viện Premier League được học tại gia. Tuy nhiên, lập trường của Premier League là khuyến khích cầu thủ tiếp tục học trong hệ thống giáo dục chính thống.
 |
Giỏi thì sẽ được thi đấu, bất kể lứa tuổi
Một thách thức khác là mạng xã hội, thứ mà Jennings gọi là “cơn ác mộng thực sự”. “Giờ chỉ cần lên YouTube là thấy vô số kênh của các cầu thủ học viện, thậm chí nhiều kênh có lượng theo dõi khổng lồ,” ông lý giải. Ví dụ như cầu thủ mới 16 tuổi Lorenzo Greer của Birmingham City đã có tới 1,7 triệu lượt theo dõi.
“Mọi thứ đã trở nên công khai hơn rất nhiều,” Jennings nói. “Càng nhiều lượt xem, họ càng dễ kiếm tiền. Nhưng cũng có khía cảnh ảo trong đó. Có những cầu thủ học viện có trình độ chỉ ở mức trung bình với cơ hội lên đội một gần như bằng không, nhưng lại có hàng trăm nghìn fan. Khi ấy, thất bại sẽ trở nên vô cùng cay đắng.
Tôi không cho rằng Ngumoha hay Dowman thuộc dạng này, bởi Liverpool và Arsenal đã quá hiểu tiềm năng về mặt thể chất, kỹ thuật, chiến thuật cũng như tinh thần của họ để đảm bảo họ không bị đẩy vào những tình huống dễ thất bại.”
Fulham cũng có “viên ngọc thô” của riêng mình: Josh King, cầu thủ được người hâm mộ truyền tai nhau từ rất lâu trước khi ra mắt Premier League ở tuổi 17 trong trận gặp Brighton. Jennings khẳng định: “Triết lý cốt lõi của chúng tôi là: Giỏi thì sẽ được thi đấu, bất kể lứa tuổi. Nếu cậu ấy đủ giỏi, hãy để cậu ấy thử thách bản thân ở đẳng cấp cao nhất.”
“Điều chúng ta cần tính đến là mức độ sẵn sàng của từng cá nhân. Với Josh, tôi có thể nói trong tất cả cầu thủ tôi từng làm việc, cậu ấy là người có vóc dáng uyển chuyển nhất. Cách cậu điều khiển cơ thể thực sự đặc biệt,” Jennings nhận xét.
“Nhưng cũng chính vì thế mà bạn biết rằng kiểu cầu thủ như vậy sẽ mất nhiều thời gian hơn để tích lũy sức mạnh, thể lực và những yếu tố cần thiết để sống sót trong môi trường khắc nghiệt của bóng đá đỉnh cao.”
Jennings dành lời khen cho HLV Marco Silva của Fulham, người đã khéo léo đưa các tài năng trẻ hòa nhập dần với buổi tập cùng đội một. “Được tập cùng những cầu thủ trưởng thành là cơ hội không thể tốt hơn để được học hỏi. Và khi Josh có cơ hội ra sân, cậu ấy đã sẵn sàng.”
 |
|
Josh King
|
Bài học từ quần vợt
Trong môi trường thể thao cá nhân, việc một ngôi sao tuổi teen ra đời còn mong manh hơn nhiều. Quần vợt là ví dụ điển hình: Jennifer Capriati ra mắt chuyên nghiệp năm 1990 ngay trước sinh nhật tuổi 14, nhưng sau đó dính chấn thương gân và thậm chí từng bị bắt vì ăn cắp vặt.
Kathy Martin, giám đốc cấp cao về sức khỏe tinh thần và hiệu suất của WTA cho rằng những thần đồng tuổi teen không phải là hiện tượng mới. Lottie Dodd từng vô địch Wimbledon ở tuổi 15 vào năm 1887.
“Không phải bây giờ mới có chuyện các cô gái trẻ bùng nổ ở đẳng cấp cao,” Martin nói. “Nhưng cũng có không ít trường hợp sự nghiệp sớm lụi tàn. Vì vậy năm 1994, chúng tôi đã thành lập hội đồng chuyên gia gồm các bác sĩ, nhà tâm lý học, xã hội học để nghiên cứu và đưa ra quy định về độ tuổi được phép thi đấu chuyên nghiệp.”
Theo đó, 14 là độ tuổi tối thiểu để trở thành tay vợt chuyên nghiệp, nhưng sẽ gặp những hạn chế về lịch thi đấu. Từ 14 đến 18 tuổi, số giải họ được phép tham dự sẽ tăng dần. Điều này sẽ kiểm soát khối lượng thi đấu của các tay vợt trẻ, từ đó tránh chuyện “đốt cháy giai đoạn” quá sớm.
Trong khi đó, bóng đá bảo vệ cầu thủ trẻ kỹ càng hơn. Một tay vợt 15 tuổi vô địch một giải đấu lớn sẽ ngay lập tức phải đối diện với truyền thông, còn Ryan Giggs thì từng được Manchester United “cách ly” khỏi báo chí cho đến năm 20 tuổi, dù ra mắt Premier League khi mới ở tuổi 17.
Martin cho biết các tay vợt được tập huấn kỹ năng họp báo, làm quen phòng truyền thông trước khi thi đấu, và có thể được miễn trừ phỏng vấn tối muộn vì tuổi teen cần… ngủ nhiều hơn. Ngoài ra, WTA cũng tăng cường đội ngũ chuyên gia tâm lý nội bộ để hỗ trợ.
Tiền bạc, thái độ và phụ huynh
Jennings tin rằng cầu thủ trẻ đơn giản chỉ muốn được ra sân. Ông kể lại chuyện Theo Walcott ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên ở tuổi 16 khi ông còn ở Southampton: “Tôi đã lo lắng khi Theo ký hợp đồng. Tôi không muốn cậu bé quá quan tâm đến chuyện tiền bạc. Vì vậy chúng tôi để mục ghi lương ở trang cuối. Khi đến đó, tôi bảo: ‘Lương của cháu nằm ở trang này.’ Nhưng Theo nói luôn: ‘Cháu không cần biết đâu,’ rồi lật sang trang khác.”
 |
|
Eberechi Eze
|
Một điều quan trọng nữa, đó là cầu thủ trẻ không nên coi việc bị đào thải là dấu chấm hết. Fulham từng chiêu mộ Eberechi Eze năm 13 tuổi rồi để anh ra đi sau đó 3 năm, nhưng Eze sau này lại trở thành tân binh của Arsenal và thừa nhận cú vấp đó là bước ngoặt để trưởng thành. Tương tự, Djed Spence, hậu vệ cánh của Tottenham vừa được triệu tập lên tuyển Anh cũng bị Fulham thải loại năm 17 tuổi, trước khi tìm được chỗ đứng ở Middlesbrough vào năm 2018.
“Spence khi đó gặp quá nhiều áp lực cả về kỳ vọng lẫn xã hội, khiến cậu ấy khó hòa nhập. Việc rời London chính là điều cậu ấy cần,” Jennings chia sẻ.
Cuối cùng, với các bậc phụ huynh của những cầu thủ đầy triển vọng, hãy cẩn trọng: Học viện luôn gửi cho ban huấn luyện đội một không chỉ báo cáo về cầu thủ, mà cả… gia đình của họ. “Tôi nhớ có một trường hợp, chúng tôi phải cung cấp hồ sơ chi tiết cho HLV trưởng bởi cầu thủ này và cả gia đình cậu ấy quá khó kiểm soát trong việc xử lý sự chú ý từ bên ngoài,” Jennings tiết lộ.
Theo The Times
