Hiểu nhầm HPV chỉ ảnh hưởng phụ nữ, không thể nhiễm nếu không quan hệ tình dục, khiến nhiều người chủ quan trong phòng ngừa lây nhiễm vi rút này.
Theo ThS.BS Nguyễn Ngọc Tân, khoa Tiết niệu Nam học, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nhiễm HPV rất phổ biến. Hầu như những người hoạt động tình dục đều sẽ nhiễm vi rút này vào một thời điểm trong đời. HPV có thể ảnh hưởng đến da, vùng sinh dục, hậu môn và hầu họng. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hiểu lầm xoay quanh vi rút này như sau:
HPV chỉ ảnh hưởng phụ nữ
Nhiều người nhầm tưởng HPV chỉ nguy hiểm đối với nữ giới. Thực tế, HPV còn có thể gây ra các bệnh ung thư khác ở cả hai giới.
Việc bỏ qua những tác động của HPV đối với sức khỏe nam giới và trẻ em nam là lỗ hổng lớn. Một đánh giá có hệ thống năm 2022, xác định hơn 657.000 ca ung thư liên quan HPV từ 2001 đến 2017 tại Mỹ, khoảng 40,2% xảy ra ở nam giới. Nghiên cứu khác công bố năm 2023, chỉ ra rằng gần một trong ba nam giới, nhiễm tối thiểu một chủng vi rút HPV, một trong năm người nhiễm một hoặc nhiều chủng vi rút HPV có nguy cơ cao gây ung thư.
Ảnh minh họa bác sĩ khám, tư vấn bệnh lý liên quan đến HPV. Ảnh: Vecteezy
Không thể nhiễm HPV khi không quan hệ tình dục
HPV lây truyền chủ yếu qua đường tình dục. Một người nhiễm HPV có thể lây nhiễm cho người khác dù không biểu hiện triệu chứng.
Ngoài ra, HPV có thể lây nhiễm không qua đường tình dục với tỷ lệ thấp. Một bài viết về chủ đề này do nhóm chuyên gia Romania thực hiện, được đăng tải trên tạp chí Y học thử nghiệm và trị liệu (Experimental and Therapeutic medicine) năm 2020. Bài viết chỉ ra HPV có thể lây truyền qua ngón tay, miệng, tiếp xúc với vùng da nhiễm vi rút HPV. Vi rút có thể sống nhiều ngày trên bề mặt quần áo, thiết bị phụ khoa thường dùng.
Vì vậy, dù không quan hệ tình dục, một người vẫn có nguy cơ nhiễm HPV nếu tiếp xúc với vùng da bị nhiễm vi rút. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của các biện pháp dự phòng HPV ở mọi lứa tuổi, bất kể quan hệ tình dục hay chưa.
Sử dụng bao cao su thì không nhiễm HPV
Quan niệm này chưa đúng. Bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm, tuy nhiên không thể phòng ngừa được hoàn toàn vì không thể che phủ được toàn bộ bề mặt da tại vùng sinh dục.
HPV có tới hơn 200 chủng vi rút, nhiều loại có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Các chủng HPV được phân thành nhóm nguy cơ cao và nhóm nguy cơ thấp, tùy thuộc vào khả năng gây ung thư của chúng. Nhóm nguy cơ thấp, như chủng HPV 6, 11, có thể gây ra mụn cóc sinh dục và bệnh u nhú đường hô hấp.
Các chủng HPV 16, 18, 31, 42 là những ví dụ của nhóm HPV nguy cơ cao có thể gây ung thư.
Ngoài ra, Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế phát hiện có 13 chủng HPV có thể gây ung thư cổ tử cung và tối thiểu một trong số các chủng này có thể gây ung thư âm hộ, âm đạo, hậu môn.
Ngoài ra, việc nhiễm HPV và dẫn tới ung thư cổ tử cung còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hệ miễn dịch, lối sống. Hệ thống miễn dịch bị suy giảm có thể làm giảm khả năng chống lại nhiễm trùng HPV của cơ thể, khiến vi rút tồn tại dai dẳng và tiến triển thành ung thư cổ tử cung. Thói quen hút thuốc lá, sử dụng thường xuyên thuốc tránh thai đường uống, sinh nhiều con, tình trạng béo phì… cũng tăng nguy cơ tiến triển thành ung thư cổ tử cung đối với một người đã nhiễm chủng HPV nguy cơ cao.
Do đó, bác sĩ Tân khuyên người dân nên thực hiện các biện pháp dự phòng HPV sớm, giảm rủi ro mắc bệnh. Hiện có nhiều biện pháp dự phòng HPV, tầm soát và điều trị bệnh lý liên quan được Bộ Y tế khuyến cáo, người dân nên tham vấn tại cơ sở y tế uy tín để được hướng dẫn đầy đủ.
Văn Hà
Nhằm nâng cao nhận thức về phòng vệ HPV, Bộ Y tế phát động Chiến dịch truyền thông toàn quốc “Vì một Việt Nam không gánh nặng bởi HPV” kêu gọi: “Mỗi cá nhân phòng vệ – Cộng đồng không gánh nặng bởi HPV”. Tham vấn ngay với chuyên gia y tế và tìm hiểu thêm về HPV cũng như chiến dịch tại website hpv.vn
Nội dung này được phối hợp biên soạn bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và MSD, kiểm nhận bởi Hội Y học Dự phòng Việt Nam và MSD tài trợ cho mục tiêu giáo dục. Hãy tham vấn chuyên gia y tế.
