Bất ngờ phát bệnh tiểu đường thể tối cấp

Chị Nguyệt mệt mỏi vài ngày nghĩ cảm cúm, song triệu chứng bất ngờ chuyển nặng, vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cấp cứu. BS.CKI Trần Đông Hải, khoa Nội Tổng hợp, nhận định triệu chứng của người bệnh giống tình trạng rối loạn chuyển hóa nặng, khả năng cao nhiễm toan (axit trong máu tăng cao bất thường). Kết quả xét nghiệm cho thấy đường huyết 22,2 mmol/L, gấp gần 4 lần bình thường. Nồng độ ceton – loại axit sinh ra khi cơ thể thiếu insulin, tăng gấp nhiều lần gây nhiễm toan nguy kịch. Trong khi đó, chỉ số HbA1c (đánh giá đường huyết trung bình ba tháng) của chị Nguyệt bình thường.

“Đây là trường hợp mắc bệnh tiểu đường type 1 thể tối cấp ít gặp, bệnh diễn ra chỉ trong vài ngày và diễn tiến nguy kịch rất nhanh, người bệnh không có dấu hiệu bệnh trước đó”, bác sĩ Đông Hải nói, thêm rằng tiểu đường thể tối cấp là dạng đặc biệt của type 1, khi tế bào beta tụy bị phá hủy nhanh chóng gây thiếu hụt insulin, khiến đường huyết tăng vọt và nhiễm toan ceton xuất hiện chỉ trong thời gian ngắn. Khác với các thể tiểu đường khác, người bệnh có HbA1c ban đầu gần như bình thường, nhưng triệu chứng lại bùng phát nhanh và nguy kịch. Như chị Nguyệt, trước khi phát bệnh sức khỏe bình thường và không có dấu hiệu bệnh tiểu đường.

Các bác sĩ truyền dịch bù nước, bổ sung điện giải cho người bệnh để ổn định tim mạch và cơ quan nội tạng. Insulin tiêm truyền tĩnh mạch được điều chỉnh theo giờ nhằm hạ đường huyết và kiểm soát toan ceton, tránh nguy cơ sốc hay suy hô hấp.

Sau 48 giờ hồi sức, chị Nguyệt tỉnh táo, ăn uống, tự đi lại trong phòng bệnh. Các chỉ số đường huyết về ngưỡng an toàn, tình trạng toan ceton cải thiện, chị xuất viện. Người bệnh cần dùng insulin lâu dài để thay thế lượng hormone mà tuyến tụy không còn sản xuất, tái khám định kỳ.

Tiểu đường type 1 là bệnh tự miễn xảy ra khi tụy không còn sản xuất insulin, thường gặp ở người trẻ và buộc phải tiêm insulin để sống. Trong khi đó, tiểu đường type 2 phổ biến ở người lớn tuổi hoặc thừa cân, do cơ thể còn insulin nhưng bị kháng, có thể kiểm soát bằng chế độ ăn, luyện tập, thuốc uống.

Theo bác sĩ Hải, người có nguy cơ cao như thừa cân, béo phì, có người thân mắc tiểu đường hoặc thường xuyên mệt mỏi, sụt cân nhanh nên theo dõi sức khỏe thường xuyên. Khi xuất hiện triệu chứng bất thường như khát nước liên tục, tiểu nhiều, buồn nôn, đau bụng, mệt lả kéo dài, nên đi khám nội tổng quát để được đánh giá toàn diện, làm xét nghiệm đường huyết và các chỉ số chuyển hóa. Chẩn đoán sớm và can thiệp kịp thời giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, giảm nguy cơ hôn mê và biến chứng nguy hiểm.

Trọng Nghĩa

*Tên bệnh nhân đã thay đổi