Cườm nước, đục thủy tinh thể làm tăng nhãn áp cụ ông

“Đây là một ca bệnh kép phức tạp”, ThS.BS Phạm Huy Vũ Tùng, Phó khoa Mắt, Trung tâm Mắt Công nghệ cao, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết. Tình trạng mắt của ông Diên được đánh giá là “rất nghiêm trọng”. Mắt trái của ông thị lực còn 2/10, từng phẫu thuật cườm nước (glôcôm) nhưng dây thần kinh trong mắt đã tổn thương quá nặng không thể phục hồi. Tiên lượng các cách điều trị khác không còn tác dụng, theo thời gian thị lực mắt trái sẽ tiếp tục giảm với tình huống xấu nhất là mù lòa.

Mắt phải bệnh nhân cùng lúc bị cườm nước và đục thủy tinh thể (cườm khô) nặng – ở độ 4, tròng đen mờ đục thấy rõ, thị lực dưới 1/10. Kết quả soi đáy mắt ghi nhận tiền phòng mắt nông tức là khoảng cách giữa giác mạc và mống mắt bị thu hẹp lại. Dây thần kinh đáy mắt tổn thương, nhãn áp (áp suất trong mắt) tăng trên 24 mmHg trong khi bình thường 11-21 mmHg.

Tăng nhãn áp là tình trạng áp lực bên trong mắt cao hơn mức bình thường do thủy dịch bị ứ đọng kéo dài. Bác sĩ Tùng lý giải có thể ông Diên bị tăng nhãn áp mắt phải từ trước mà không biết. Nhãn áp tăng cao kéo dài sẽ chèn ép, làm tổn thương dây thần kinh thị giác đồng thời khiến các tế bào hạch võng mạc (một loại nơron thần kinh ở mắt, không có khả năng tái sinh) bị tổn hại. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh đau đầu dữ dội và mất thị lực nhanh trong thời gian ngắn. Nếu không đưa được nhãn áp về mức ổn định lâu dài, ông Diên có thể vĩnh viễn mất ánh sáng ở mắt phải, giống như mắt trái.

Bác sĩ Tùng cho hay người bệnh đến khám quá trễ, cườm khô đã nghiêm trọng trong khi cườm nước gây tổn thương một phần dây thần kinh mắt không hồi phục. Các bác sĩ Trung tâm Mắt Công nghệ cao hội chẩn, chọn phương án điều trị tối ưu với mục tiêu ngăn cườm nước nặng thêm và giữ lại thị lực tối đa cho người bệnh.

Ông Diên được điều trị nội khoa bằng thuốc nhằm hạ nhãn áp về mức an toàn trước nhằm đạt điều kiện tối thiểu để thực hiện ca mổ. Sau 7 ngày, nhãn áp bệnh nhân đã ổn định song đo lần cuối trước khi lên bàn mổ thì chỉ số lại đột ngột tăng cao, bác sĩ phải truyền thuốc hạ nhãn áp khẩn cấp.

PGS.TS.BS Nguyễn Xuân Hiệp, Giám đốc Trung tâm Mắt Công nghệ cao, thực hiện cuộc mổ “hai trong một” vừa thay thủy tinh thể đã hỏng vừa điều trị cườm nước cho bệnh nhân. Đầu tiên, bác sĩ thay thủy tinh thể nhân tạo phù hợp với tình trạng mắt, giúp giảm áp lực mắt. Sau đó, bác sĩ cắt bè củng mạc nhằm tạo đường thoát cho lượng thủy dịch ứ đọng, từ đó giải quyết triệt để nguyên nhân tăng nhãn áp, ngăn chặn tổn thương thêm thần kinh thị giác.

Ca phẫu thuật ông Diên kéo dài 20 phút, gấp đôi thời gian của một ca điều trị cườm khô hay cườm nước thông thường. Bác sĩ Tùng cho hay khó có thể tiên lượng khả năng hồi phục chính xác. Thủy tinh thể đục mức độ nặng, cứng chắc nên phải dùng sóng năng lượng cao để xử lý sẽ khiến giác mạc bị sưng phù nhẹ, tạm thời hạn chế tầm nhìn gần trong vài ngày đầu sau mổ. Hiện tượng này khá phổ biến khi phẫu thuật điều trị đồng thời cườm khô, cườm nước. Tuy nhiên sau vài tuần, hiện tượng sưng phù giảm, thị lực cải thiện dần.

Tái khám sau một tuần, mắt phải ông Diên hồi phục, vết thương lành, mắt có độ trong. Trước phẫu thuật, người bệnh đếm ngón tay trong khoảng cách 2 m không thấy được nhưng nay đã có thể nhìn bảng đọc chữ khoảng cách 3 m, nhãn áp ổn định ở 11 mmHg. Hiện ông đã trở lại nhịp sinh hoạt thường nhật.

Nhật Minh