Động mạch chủ bụng phình to gấp ba bình thường

Ông Tình bị tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, uống thuốc kiểm soát. Đầu tháng 11, ông khám ở một bệnh viện được bác sĩ chẩn đoán phình động mạch chủ bụng nên đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7.

Phình động mạch chủ bụng là tình trạng thành động mạch bị xơ vữa vôi hóa làm mất tính đàn hồi, thành mạch yếu đi và phình to ra, tạo thành một khối chứa đầy máu. Đường kính động mạch chủ bình thường khoảng 16-20 mm, trên 30 mm là phình động mạch chủ.

ThS.BS.CKI Lê Chí Hiếu, khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, cho biết khối phình của ông Tình kích thước 50 mm, gần gấp ba so với đường kính trung bình, nguy cơ vỡ. Hiện có hai phương pháp can thiệp là mổ mở và đặt stent graft. Nếu phẫu thuật, bệnh nhân được gây mê trong suốt quá trình mổ, mất ít nhất một tháng để hồi phục hoàn toàn đồng thời có nguy cơ biến chứng chảy máu, nhiễm trùng. Để giảm rủi ro, êkíp đặt stent graft nhằm rút ngắn thời gian thủ thuật, hiệu quả điều trị cao, phục hồi nhanh, phù hợp với bệnh nhân lớn tuổi.

Người bệnh được gây tê tại chỗ, tỉnh táo trong lúc làm thủ thuật. Bác sĩ luồn ống thông từ động mạch ở vùng bẹn đến đoạn động mạch chủ bị phình, sau đó đưa đoạn stent graft vào. Tại vị trí này, stent graft bung ra, bám sát thành động mạch, loại bỏ áp lực lên khối phình, điều chỉnh dòng chảy trong lòng stent ngăn chặn nguy cơ vỡ túi phình.

Ca can thiệp kết thúc sau gần hai giờ. Nhờ thủ thuật ít xâm lấn, ông Tình hồi phục nhanh, xuất viện sau hai ngày.

Theo TS.BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Ngoại Lồng ngực – Mạch máu, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, hầu hết các trường hợp phình động mạch chủ bụng đều không có triệu chứng ở giai đoạn đầu. Đây là lý do khiến bệnh rất khó phát hiện. Các dấu hiệu có thể gặp gồm đau âm ỉ, liên tục ở vùng bụng hoặc một bên bụng, đau lưng, vùng xung quanh rốn đập mạnh (giống như đánh trống ngực).

Một số khối phình động mạch không bao giờ vỡ, giữ nguyên kích thước nhỏ. Khi tốc độ phình tiến triển nhanh sẽ có nguy cơ dọa vỡ gây biến chứng bóc tách động mạch chủ, vỡ khối phình, hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu ở những nơi khác trong cơ thể.

Nguyên nhân chính gây phình động mạch chủ bụng liên quan đến sự suy yếu của thành động mạch, thường là do xơ vữa mạch máu. Đây là hệ quả của bệnh lý nội khoa như tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu không được kiểm soát tốt. Nguyên nhân khác bao gồm chấn thương, hoại tử lớp giữa dạng nang (thoái hóa lớp áo giữa động mạch chủ), bóc tách đoạn nối sau phẫu thuật, viêm mạch máu. Nhóm người có nguy cơ cao gồm hút thuốc lá lâu năm, nam giới trên 65 tuổi, có tiền sử gia đình mắc bệnh…

Phòng ngừa chứng phình động mạch chủ bụng hoặc ngăn bệnh tiến triển bằng cách không hút thuốc lá, tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, giữ chỉ số huyết áp và cholesterol trong giới hạn cho phép. Tập thể dục thường xuyên với cường độ vừa phải, ít nhất 150 phút mỗi tuần.

Người có dấu hiệu nghi vỡ khối phình như da nhợt, chân tay lạnh, đổ mồ hôi, chóng mặt, ngất xỉu, tim đập nhanh, buồn nôn, nôn, khó thở, đau đột ngột ở bụng, lưng dưới, chân với mức độ tăng dần, cần đến bệnh viện ngay.

Thu Hà

* Tên bệnh nhân đã được thay đổi