Ung thư cổ tử cung đứng thứ hai trong các ung thư sinh dục ở nữ giới về tỷ lệ mắc, tử vong, dự phòng bệnh giúp giảm gánh nặng bệnh tật cho xã hội.
BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi, Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cho biết như trên, thêm rằng theo báo cáo năm 2023 của Trung tâm Thông tin HPV, khoảng 39,1 triệu phụ nữ Việt Nam từ 15 tuổi trở lên có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung. Cũng theo báo cáo này, ước tính mỗi ngày có 11 ca mắc mới và 6 ca tử vong do ung thư cổ tử cung tại Việt Nam vào năm 2020. “Đây là con số đáng báo động”, bác sĩ nói.
Theo bác sĩ Nhi, nhiễm một hoặc nhiều týp vi rút gây u nhú ở người (HPV) nguy cơ cao, đã được xem là nguyên nhân tiên phát của ung thư cổ tử cung. HPV có thể được đào thải khỏi cơ thể trong hầu hết các trường hợp. Trong các trường hợp nhiễm dai dẳng, HPV có thể gây ung thư và các bệnh liên quan.
HPV lây truyền chủ yếu qua đường tình dục, trong đó có 8 týp sinh ung thư thường gặp là 16, 18, 45, 33, 51, 58, 31, 52 và 35, chịu trách nhiệm cho khoảng 96,1% ca ung thư cổ tử cung.
Bác sĩ chuyên khoa II Nguyễn Bá Mỹ Nhi – Giám đốc Trung tâm Sản phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, TP HCM. Ảnh: Văn Hà
Bác sĩ Mỹ Nhi cho biết ung thư cổ tử cung có khả năng chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị kịp thời nhưng bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn sớm, diễn tiến âm thầm. Vì vậy, việc khám tầm soát định kỳ là cần thiết để phát hiện sớm và điều trị hiệu quả.
Hiện chương trình sàng lọc và dự phòng ung thư cổ tử cung ở nữ giới đã được triển khai với ba cấp dự phòng. Trong đó, dự phòng cấp 1 bao gồm các thay đổi hành vi, lối sống liên quan đến việc tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung, tiêm vắc xin HPV. Dự phòng cấp 2 bao gồm sàng lọc (tầm soát) phát hiện các tổn thương tân sinh trong biểu mô cổ tử cung và xử trí phù hợp dành cho phụ nữ 21 – 65 tuổi. Dự phòng cấp 3 bao gồm phát hiện các trường hợp ung thư xâm lấn ở giai đoạn sớm và điều trị triệt để tại các cơ sở có đủ điều kiện, nhằm làm giảm tỷ lệ tử vong do bệnh.
Mục tiêu của Bộ Y tế về dự phòng, sàng lọc và kiểm soát ung thư cổ tử cung ở Việt Nam đến năm 2025: 60% phụ nữ 30 -54 tuổi được sàng lọc ung thư cổ tử cung; và ít nhất 25% trẻ em gái và phụ nữ được tiêm vắc-xin HPV.
“Chúng ta kỳ vọng những chương trình mang tầm cỡ quốc gia sẽ được phổ biến hơn sau này để mọi người có cơ hội phòng tránh”, bác sĩ Nhi chia sẻ.
Đối với người dân, bác sĩ Mỹ Nhi ghi nhận tình trạng nhiều người không muốn chia sẻ với gia đình hoặc bạn bè khi phát hiện bệnh. Bác sĩ khuyến khích mọi người nên thảo luận để nhận được sự hỗ trợ và động viên cần thiết từ những người thân.
Bác sĩ khuyên nữ giới thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ và khám ngay khi phát hiện triệu chứng bất thường. Việc nhận biết sớm sẽ giúp dự phòng và điều trị hiệu quả.
“Chúng ta nhớ bảo vệ, tức là phòng bệnh bao giờ cũng tốt hơn chữa bệnh”, bác sĩ nhấn mạnh.
Yên Chi
Hành động từ mỗi cá nhân là cần thiết để nâng cao nhận thức dự phòng trong cộng đồng “Vì một Việt Nam không gánh nặng bởi HPV”. Tham vấn ngay với chuyên gia y tế và tìm hiểu thêm về HPV tại http://hpv.vn
