Con trai tôi có thói quen dùng que nhựa, vật nhọn để ngoáy tai. Việc này có thể gây ra bệnh gì không? (Minh Phúc, 35 tuổi, TP HCM)
Trả lời:
Ngoáy tai là thói quen phổ biến nhằm tạo cảm giác dễ chịu, làm sạch tai. Tuy nhiên, nếu thực hiện sai cách, thiếu vệ sinh, hành động này có thể gây tổn thương và gây nhiều bệnh lý khác.
Các vật dụng sắc nhọn như tăm bông, que nhựa, ghim… khi tiếp xúc với tai có thể làm trầy xước vùng da tai mỏng và nhạy cảm. Những vết trầy này tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập, dễ dẫn đến viêm ống tai. Người bệnh có cảm giác đau rát, sưng, có dịch mủ, nếu không điều trị kịp thời còn ảnh hưởng thính lực.
Ngoáy tai với lực mạnh, sai thao tác còn đẩy phần ráy tai vào sâu bên trong, gây tắc nghẽn, giảm khả năng nghe. Ráy tai tích tụ còn tạo môi trường ẩm ướt, thuận lợi để vi khuẩn sinh sôi, phát triển. Lực ngoáy quá mạnh có thể tổn thương tai giữa, màng nhĩ, dẫn đến viêm tai giữa, nhiễm trùng tai trong, thủng màng nhĩ và nhiều di chứng về thính giác khác.
Nhiều người còn có thói quen dùng vật dụng kim loại, không đảm bảo vô trùng để ngoáy tai. Điều này làm tăng nguy cơ mắc uốn ván – bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra. Vi khuẩn uốn ván xâm nhập vào cơ thể qua những vết thương, vết xước nhỏ mà mắt thường không nhìn thấy. Khi khởi phát bệnh, vi khuẩn xâm nhập vào máu và hệ thần kinh trung ương gây khóa hàm, cứng cổ, cong người như hình vòng cung, làm rối loạn huyết áp, rối loạn nhịp tim dẫn đến ngưng tim, đe dọa tính mạng.
Ngoáy tai sai cách dễ gây nhiễm trùng, ảnh hưởng thính giác. Ảnh minh họa: Vecteezy
Do đó, người lớn nên hướng dẫn trẻ cách vệ sinh tai đúng cách. Tai có cơ chế tự làm sạch, ráy tai sẽ tự trôi ra ngoài theo cơ chế tự nhiên. Mọi người không nên dùng que ngoáy sâu vào trong ống tai, chỉ nên lau nhẹ vùng vành tai và phía ngoài ống tai bằng khăn sạch, ẩm. Bạn cũng không nên dùng các vật sắc nhọn hoặc que ngoáy không đảm bảo vệ sinh. Nếu ráy tai không thoát ra ngoài hoặc trẻ có biểu hiện đau, ù tai, nghe kém, bạn nên đưa đến bác sĩ chuyên khoa để xử lý đúng cách.
Gia đình cũng nên chú ý phòng ngừa uốn ván. Biện pháp hiệu quả được khuyến cáo là tiêm ngừa vaccine với hiệu quả phòng bệnh đến 95%.
Trẻ em cần tiêm các mũi vaccine có thành phần uốn ván từ 2 tháng tuổi đến trước 2 tuổi như 5 trong 1, 6 trong 1. Với vaccine 6 trong 1, trẻ có thể tiêm từ 6 tuần tuổi. Sau đó, trẻ tiêm nhắc vaccine vào 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, khi trưởng thành nhắc lại 10 năm một lần. Trẻ không rõ lịch sử tiêm chủng, phụ huynh nên tham vấn ý kiến bác sĩ. Thai phụ được khuyến cáo tiêm mũi uốn ván đơn hoặc mũi phối hợp ngừa bạch hầu – ho gà – uốn ván.
Nếu đã chủ động tiêm dự phòng đầy đủ, khi có vết thương, mọi người chỉ cần tiêm nhắc một mũi vaccine mà không cần tiêm huyết thanh kháng độc tố uốn ván hoặc globulin miễn dịch kháng uốn ván (TIG). Trường hợp chưa tiêm dự phòng và có vết thương hở, cần xử lý vết thương và tiêm vaccine càng sớm càng tốt.
Bác sĩ Bùi Công Sự
(Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC)
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.
