Ông N.V.X (70 tuổi) đến Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) kiểm tra vì triệu chứng hay quên, đau đầu và nói không rõ tiếng, thỉnh thoảng ho khan kèm đau ngực, khó thở nhẹ, ăn uống kém, người mệt mỏi, đi lại không vững.
Chụp phim cộng hưởng từ phát hiện ông X. tổn thương não. Hình ảnh chụp cắt lớp vi tính lồng ngực cho thấy nhu mô thùy dưới phổi có khối kích thước 26x20mm, có hạch trung thất. Trên não có các nốt và khối, khối lớn kích thước 35x36mm, phù não xung quanh. Ông X. được chẩn đoán ung thư biểu mô tuyến phổi phải, di căn não và thượng thận.
Theo Phó giáo sư Phạm Cẩm Phương – Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, ông X. phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn. Nam bệnh nhân hút thuốc lá trong 25 năm – tác nhân hàng đầu gây ung thư phổi hiện nay. Ngoài ra, ông X. còn có tiền sử tăng huyết áp và đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính.
Các bệnh ung thư chẩn đoán càng sớm, tỷ lệ chữa khỏi càng cao, tiết kiệm chi phí. Bệnh nhân phát hiện ở giai đoạn muộn để lại gánh nặng lớn về kinh phí và hiệu quả điều trị cũng giảm đáng kể.
Theo Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, ung thư phổi là bệnh đứng thứ 3 tại Việt Nam sau ung thư vú và gan. Tổ chức GLOBOCAN công bố năm 2022, nước ta ghi nhận 24.426 ca mắc mới và 22.597 ca tử vong vì căn bệnh này. Có hai loại ung thư phổi chính là ung thư phổi tế bào nhỏ (chiếm khoảng 20%) và ung thư không tế bào nhỏ (chiếm khoảng 80%), trong đó ung thư phổi tế bào nhỏ tiến triển nhanh hơn.
Theo Hiệp hội Phổi Mỹ, tỷ lệ sống qua 5 năm trung bình ở những bệnh nhân ung thư phổi dưới 20% (18,6%). Một trong những lý do dẫn tới kết quả này là chẩn đoán muộn, khi bệnh đã tiến triển khiến việc điều trị khó khăn hơn và kém hiệu quả hơn. Thống kê cho thấy chỉ khoảng 30% bệnh nhân ung thư phổi đến viện ở giai đoạn sớm.
Những người có nguy cơ cao như hút thuốc lá, sống ở môi trường không khí ô nhiễm hay tiếp xúc với hóa chất.
Bệnh nhân ung thư phổi thường có các dấu hiệu như ho khan, ho đờm hay ho ra máu; đau tức ngực; khó thở; khàn tiếng; sút cân; đau mỏi cơ thể. Một số trường hợp có thể phù mặt, cổ và ngực khi tĩnh mạch lớn trong lồng ngực bị chèn ép.
Giai đoạn muộn khi có di căn xương, gan, não… bệnh nhân có triệu chứng đau nhức xương, đau cột sống do di căn xương, đau tức bụng do di căn gan, đau đầu, lẫn lộn, sụp mí mắt, nhìn mờ, yếu tay chân do di căn não.
Theo bác sĩ Phương, việc tầm soát ung thư phổi có vai trò rất quan trọng, giúp phát hiện khoảng 80% ung thư phổi ở giai đoạn sớm. Do đó, bác sĩ khuyến cáo người dân nên cần duy trì thói quen khám sức khỏe định kỳ ở những đối tượng có nguy cơ cao như hút thuốc lá. Khi có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ ung thư cần đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, phát hiện sớm hoặc loại trừ bệnh ung thư.
