Virus hợp bào hô hấp (RSV) là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới một tuổi, chiếm trên 60% các bệnh hô hấp cấp tính ở nhóm tuổi này, đặt ra gánh nặng lớn cho hệ thống y tế toàn cầu.
“Đây là nguyên nhân gây nhập viện hàng đầu trong năm đầu đời của trẻ”, bác sĩ Phạm Thị Thu Phương, Khoa Sơ Sinh, Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội, nói tại Hội nghị khoa học chuyên ngành Sản Phụ khoa Hà Nội, ngày 18/11.
Mỗi năm, hơn 30 triệu trẻ em mắc RSV, dẫn đến hàng trăm nghìn ca tử vong, chủ yếu xảy ra ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết RSV chiếm trên 60% các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính ở trẻ em và trên 80% ở trẻ sơ sinh dưới một tuổi.
Virus gây bệnh quanh năm, nhưng tăng mạnh vào mùa lạnh và mùa mưa. Nguy cơ lây nhiễm RSV qua đường hô hấp cao gấp 4 lần cúm mùa. Trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ dễ mắc bệnh nặng vì hệ miễn dịch chưa hoàn thiện và đường thở còn nhỏ hẹp. Đặc biệt, trẻ sinh non, mắc bệnh phổi mạn tính, hoặc tim bẩm sinh là nhóm nguy cơ cao cần được phát hiện và dự phòng sớm.
RSV gây viêm tiểu phế quản, viêm phổi, viêm tai giữa, và suy hô hấp. Trẻ mắc bệnh nặng có thể phải thở máy, điều trị tích cực, dễ dẫn đến xơ phổi, hen mạn tính, hoặc tái nhập viện.
Virus RSV chưa có thuốc đặc hiệu, các biện pháp chủ yếu điều trị triệu chứng. Ảnh:Science Photo Library
Bệnh thường khởi phát với các triệu chứng giống cảm lạnh thông thường như ho, sổ mũi, khò khè, và có thể sốt nhẹ. Tình trạng này kéo dài 1-2 ngày, dễ khiến bố mẹ nhầm lẫn. Từ ngày thứ ba trở đi, triệu chứng mới diễn biến rầm rộ như tắc nghẹt mũi, ho tăng, khò khè nhiều, kích thích, sốt cao, và suy hô hấp. Từ ngày thứ 7, bệnh sẽ lui dần và khỏi hoàn toàn.
Bác sĩ Mai Trọng Hưng, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, nhận định hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, bệnh chỉ được hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng. Tuy nhiên, vaccine phòng bệnh đã được triển khai tại Việt Nam cho mẹ bầu và trẻ nhỏ để chủ động phòng ngừa.
“Tiêm chủng cho bà mẹ có thể bảo vệ chống lại RSV và giảm nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh đến 6 tháng tuổi”, bác sĩ Hưng cho biết.
Ba tháng gần đây, cả nước ghi nhận 8.500-11.000 ca cúm mùa mỗi tháng, tăng đột biến so với giữa năm, Bộ Y tế cảnh báo dịch bùng phát. Nhiều bệnh viện tuyến cuối đang trong tình trạng quá tải bệnh nhân, chủ yếu cúm, RSV và tay chân miệng.
Bác sĩ khuyến cáo bố mẹ cần chủ động phòng ngừa RSV, tham khảo ý kiến bác sĩ để tiêm phòng bệnh cho bé, giúp tăng miễn dịch và phòng bệnh. Giữ lối sống lành mạnh như vệ sinh cá nhân và môi trường, hạn chế nguồn lây và tăng cường đề kháng. Người lớn rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, đặc biệt trước khi chăm sóc trẻ. Gia đình vệ sinh đồ chơi, bề mặt tiếp xúc như bàn, ghế, tay nắm cửa… Tránh hôn vào mặt, miệng, mắt, mũi của trẻ; không dùng chung đồ ăn, dụng cụ ăn uống.
