Minh Ngọc, 20 tuổi, tiết kiệm tiền để tiêm vaccine HPV từ khi học cấp ba, do muốn phòng bệnh sùi mào gà, ung thư cổ tử cung.
Đến nay, Ngọc đã tiết kiệm được hơn 5 triệu đồng và đang học năm thứ ba đại học tại Cần Thơ. Đến VNVC tiêm vaccine cuối tuần trước, Ngọc chọn tiêm vaccine Gardasil để phòng bệnh sớm, khi ra trường sẽ tiếp tục tiêm Gardasil 9.
Ngọc giải thích được nghe kiến thức về HPV từ lớp 10 thông qua các chuyên đề do nhà trường tổ chức. Có hai điểm về HPV mà Ngọc nhớ như in gồm virus chủ yếu lây lan qua đường tình dục, bất cứ ai cũng có thể nhiễm một lần trong đời; và cần tiêm vaccine giúp phòng nhiều chủng virus.
Nhóm bạn thân của Ngọc hầu hết được cha mẹ đưa đi tiêm vaccine phòng ngừa. Ngọc cũng chia sẻ với mẹ, mong muốn được đi tiêm, song điều kiện kinh tế chưa cho phép. “Mẹ cấm tôi yêu, quan hệ tình dục sớm để tránh lây nhiễm bệnh, khi nào đi làm có tiền tiêm cũng chưa muộn”, Ngọc nói và cho biết bắt đầu đi làm thêm khi lên đại học để trang trải thêm chi phí và tiêm vaccine.
Sinh viên tiêm vaccine HPV tại trung tâm VNVC Thủ Đức, phường Thủ Đức, TP HCM cũng từ khoản tiền tiết kiệm khi đi làm thêm. Ảnh: Diệu Thuần
Còn Hương Quỳnh 21 tuổi, sinh viên năm thứ 4, một trường đại học tại TP HCM, đưa hai em gái đi tiêm vaccine HPV sau khi nhận hai tháng lương làm thêm dịp hè. Tổng cộng ba mũi tiêm HPV cho ba chị em hết gần 9 triệu đồng, gần hết hai tháng lương làm thêm, song Quỳnh thấy vui vì có thể phụ kinh tế cho cha mẹ và giúp các em phòng ngừa bệnh trong tương lai.
Quỳnh nói đã nắm thông tin về HPV từ báo đài và mạng xã hội, nhen nhóm ý định phòng ngừa bằng vaccine cho mình cùng hai em gái 14 tuổi và 10 tuổi từ đầu năm 2025. Với các mũi tiêm, Quỳnh hy vọng gia đình không có người bệnh ung thư, sống khỏe mạnh hơn.
Theo bác sĩ Phạm Đình Đông, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, HPV là virus gây u nhú ở người, lây chủ yếu qua đường tình dục, tiếp xúc da kề da hoặc ít hơn khi dùng chung đồ dùng cá nhân. Khoảng 85% nữ và 91% nam giới có quan hệ tình dục sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Tỷ lệ lây nhiễm HPV cao nhất ở nam và nữ đang hoạt động tình dục là dưới 25 tuổi.
Virus HPV có hơn 200 chủng khác nhau, trong đó hơn 40 chủng nguy cơ cao, tấn công vào vùng da, niêm mạc sinh dục, hậu môn, miệng, họng. Nhiều người nhiễm virus không có triệu chứng và có thể tự đào thải. Tuy nhiên, khi nhiễm các chủng nguy cơ cao, virus tồn tại dai dẳng trong cơ thể, gây ra những biến đổi tế bào dẫn đến sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, ung thư vùng hầu họng, hậu môn, âm hộ, âm đạo…
Vaccine là một trong những biện pháp dự phòng HPV hiệu quả. Các nghiên cứu chỉ ra, độ tuổi tiêm ngừa tốt nhất là từ 9 đến 14 tuổi, với lịch tiêm chỉ cần hai mũi.
Việt Nam hiện lưu hành hai loại vaccine gồ Gardasil và Gardasil 9. Trong đó, vaccine Gardasil phòng được 4 type 6, 11, 16, 18 chỉ định tiêm cho nữ giới tuổi 9-26. Nữ giới 9 đến dưới 14 tuổi chỉ cần tiêm hai mũi vaccine Gardasil cách nhau 6-12 tháng. Người từ 14-26 tuổi tiêm ba mũi.
Còn vaccine Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58, chỉ định tiêm cho nam và nữ từ 9-45 tuổi, hiệu quả bảo vệ đến trên 90%. Lịch tiêm cho người 9 đến dưới 15 tuổi gồm hai mũi cách nhau 6-12 tháng. Người 15-45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.
Để tăng hiệu quả dự phòng bệnh, bác sĩ Đông khuyến cáo mọi người tình dục lành mạnh, sử dụng biện pháp an toàn khi quan hệ, tránh sử dụng chung đồ dùng cá nhân với người khác. Mọi người cũng cần ăn uống đủ chất dinh dưỡng, ngủ đủ giấc, thường xuyên vận động, giữ tinh thần thoải mái nhằm nâng cao thể trạng. Với trẻ trong độ tuổi vị thành niên, cha mẹ cần giúp con hiểu các vấn đề giới tính, biết cách bảo vệ bản thân.
Công Nguyên
