Tái tạo đa dây chằng cho vận động viên bóng rổ

ThS.BS Vũ Trung Hiếu, Khoa Chấn thương Chỉnh hình, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, kiểm tra bằng nghiệm pháp ép vẹo ngoài khớp gối người bệnh cho kết quả dương tính ở khoảng gấp 30 độ, đặc trưng của tình trạng đứt dây chằng bên trong (MCL). Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) xác nhận dây chằng bên trong gối phải đứt tại điểm bám xương chày, kèm đứt dây chằng chéo trước (ACL), rách sụn chêm ngoài.

Theo bác sĩ Hiếu, nếu chỉ phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước, không phát hiện tổn thương dây chằng bên trong hoặc chỉ điều trị bảo tồn dây chằng này sẽ làm tăng áp lực, nguy cơ lỏng mảnh ghép tái tạo trở lại, phải phẫu thuật tái tạo lần hai với rủi ro lớn hơn, khả năng phục hồi thấp hơn. Bác sĩ phẫu thuật nội soi, tái tạo đa dây chằng bằng phương pháp “all inside” (tất cả bên trong), xâm lấn tối thiểu, giúp giảm đau và giảm tối đa nguy cơ nhiễm trùng cho Hiệp.

Trong hơn 3 tiếng, bác sĩ Hiếu dùng các mảnh ghép gân tự thân, lấy từ gân tứ đầu đùi để tái tạo dây chằng chéo trước, bảo tồn di tích và thụ thể thần kinh còn sót lại tại dây chằng cũ, giúp Hiệp lấy lại gần như hoàn toàn cảm giác của khớp gối sau bình phục.

Bác sĩ Hiếu gắn thêm một dây gân, tăng cường trước ngoài bằng phương pháp Lemarie nhằm ổn định chuyển động xoay của khớp gối và bảo vệ mảnh ghép dây chằng chéo trước vừa tái tạo. Phương pháp này được chỉ định cho người trẻ, chơi thể thao, nhất là vận động viên trẻ cần lấy lại phong độ thi đấu như Hiệp.

Dây chằng bên trong của Hiệp được khâu tái tạo bằng mảnh ghép lấy từ gân bán gân ở mặt sau trong đùi. Sụn chêm ngoài rách được khâu lại bằng súng chuyên dụng, kết hợp và làm liền vết rách dưới màn hình nội soi.

Hậu phẫu, Hiệp tỉnh táo, được điều trị giảm đau đa mô thức, vật lý trị liệu bằng máy laser để giảm sưng nề. Sau 12 tiếng, Hiệp bắt đầu tập phục hồi chức năng với máy gấp duỗi thụ động và chuyên viên vật lý trị liệu để tránh teo cơ, cứng khớp, lấy lại cử động duỗi của khớp gối. Sau hai ngày, vết thương ổn định, bệnh nhân được xuất viện, tiếp tục tập phục hồi chức năng tại cơ sở y tế gần nhà.

Người trẻ, chơi thể thao, nhất là các môn thể thao đối kháng, có chuyển động xoay người thường xuyên như bóng đá, bóng rổ… thường gặp chấn thương dây chằng chéo và dây chằng bên trong khi đối đầu, ngã hoặc tiếp đất không tốt. Chấn thương đa dây chằng đòi hỏi chẩn đoán chính xác, điều trị kịp thời, đúng phác đồ để tránh tổn thương thứ phát, rút ngắn thời gian hồi phục và giảm nguy cơ phẫu thuật tái tạo thất bại.

Bác sĩ Hiếu cho biết dây chằng chéo trước nằm bên trong tâm khớp gối, có nhiệm vụ giữ cho xương đùi và xương chày thẳng hàng khi chịu áp lực từ phía trước và khi thực hiện các động tác xoay. Đứt dây chằng chéo trước thường là chấn thương không thể tự phục hồi do môi trường tâm khớp gối có ít mạch máu, ít tế bào mô liên kết để hỗ trợ làm lành vết thương. Hơn nữa, chất hoạt dịch trong bao khớp còn phá hủy các mạng lưới protein sợi và cục máu đông, đều đóng vai trò quan trọng trong cơ chế tự chữa lành của cơ thể. Dây chằng chéo trước rất mảnh, dễ đứt hoàn toàn, không thể áp sát để tự nối lành, đa số các trường hợp chấn thương đều cần phẫu thuật tái tạo.

Còn dây chằng bên trong gối là cấu trúc dày, chắc, nằm dọc mặt ngoài bên trong đầu gối, kéo dài từ xương đùi đến xương chày, làm nhiệm vụ ổn định phần bên trong gối. Dây chằng này nằm ngoài bao khớp, không nhúng trong chất hoạt dịch, có nhiều mạch máu nuôi và nguồn tế bào mô liên kết dồi dào, sau khi đứt vẫn có thể áp sát nên đa số trường hợp không cần phẫu thuật. Bệnh nhân thường chỉ cần điều trị bảo tồn, đeo nẹp, nghỉ ngơi sau 4-6 tuần, dây chằng bên trong sẽ tự lành. Chỉ trường hợp đứt dây chằng bên trong tại điểm bám xương chày, là vị trí khó liền, cần phẫu thuật tái tạo.

Thanh Long

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi