Con tôi 5 tuổi đi học bị bạn mắc quai bị không biết mắc bệnh cắn chảy máu có lây không và cần phòng ngừa như thế nào? (Phạm Tuyến, 29 tuổi, Yên Bái)
Trả lời:
Bệnh quai bị do virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra, dễ lây truyền theo đường hô hấp khi tiếp xúc với nước bọt hoặc đồ vật có dính virus. Con bạn tiếp xúc gần với trẻ mắc bệnh, nếu chưa có kháng thể từ việc tiêm vaccine hoặc từng mắc bệnh sẽ có nguy cơ cao lây nhiễm.
Quai bị đã có vaccine phòng ngừa, bạn nên cho con tiêm ngừa sớm. Trong thông tin kê toa của nhà sản xuất, vaccine phòng quai bị có thể tiêm sau khi tiếp xúc với người mắc bệnh.
Hiện Việt Nam lưu hành hai loại vaccine phối hợp phòng sởi – quai bị – rubella cho trẻ em và người lớn, có thể tiêm cho trẻ từ 9 tháng tuổi. Với phụ nữ đang có ý định mang thai nên hoàn tất lịch tiêm trước khi có thai ba tháng hoặc tối thiểu một tháng tùy theo loại vaccine.
Ngoài tiêm vaccine, bạn cần theo dõi triệu chứng sưng vùng mang tai, kèm theo sốt, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi, buồn nôn và nôn ói. Nếu mắc bệnh, trẻ cần cách ly tại nhà đến khi khỏi, nhằm tránh lây lan cho người khác. Bạn cũng cần cho con ăn đủ chất dinh dưỡng, uống đủ nước, ngủ đủ giấc và tuân thủ theo phương pháp điều trị của bác sĩ để nhanh khỏi bệnh.
Trẻ nếu chưa có kháng thể với bệnh quai bị từ việc tiêm vaccine sẽ dễ lây nhiễm bệnh nếu tiếp xúc gần với nguồn lây. Ảnh: Vecteezy
Bên cạnh đó, khoang miệng của người có vi hệ vi sinh vật lớn thứ hai sau ruột, chứa hơn 700 loài vi khuẩn. Khi trẻ bị bạn cắn có thể lây truyền bệnh viêm gan B, virus Herpes, giang mai, bệnh lao và có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn uốn ván có nhiều ngoài môi trường đất cát xâm nhập. Như nước ta từng ghi nhận trường hợp người đàn ông 49 tuổi bị hoại tử tay khi bị cháu bé 3 tuổi cắn, ngoài điều trị vết thương, còn tiêm uốn ván tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai vào 5/2024.
Vì vậy bạn nên rửa vết thương cho trẻ ngay dưới vòi nước sạch để đẩy chất bẩn ra ngoài. Sau đó, dùng oxy già sát khuẩn đẩy các hạt bụi, cát bẩn ra ngoài và cầm máu. Tiếp theo, bạn rửa lại vết thương bằng xà phòng rồi lau khô, đưa bé đến cơ sở tiêm chủng để được tư vấn tiêm vaccine và huyết thanh kháng độc tố uốn ván.
Viêm gan B, uốn ván cũng có vaccine phòng ngừa. Nếu chủ động tiêm đầy đủ vaccine, mọi người không cần tiêm thêm huyết thanh kháng uốn ván dù vết thương nặng.
Bác sĩ Nguyễn Văn Quảng
Quản lý Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine để bác sĩ trả lời tại đây.
