Viêm phổi, kiệt sức do cúm A trở nặng

Bà cùng 3 người trong gia đình đều lây nhiễm cúm từ cháu trai, trong đó bà lớn tuổi lại mắc nhiều bệnh nền nên tình trạng nặng nhất. BS.CKI Hồ Ngọc Bảo, Đơn vị Cấp cứu, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh quận 7, TP HCM, cho biết cụ bà 70 tuổi được điều trị thở oxy ngay khi nhập viện.

“Bà bị giãn phế quản mạn tính, các ống dẫn khí trong phổi rộng hơn bình thường và mất khả năng co giãn nên dễ tích tụ đờm dịch”, bác sĩ Bảo giải thích, thêm rằng khi nhiễm thêm cúm, bệnh nhân dễ tiến triển viêm phổi nghiêm trọng dẫn đến suy hô hấp.

Còn chị Ngọc, 45 tuổi, ở xã Nhà Bè, sổ mũi, ho, đau nhức cơ thể, uống thuốc kháng sinh hai ngày không bớt. Ngày thứ ba, chị gọi người đến nhà truyền thuốc hạ sốt, tối cùng ngày sốt 39 độ C, đau đầu, tức ngực, khó thở tăng dần, vào bệnh viện cấp cứu. Bác sĩ chẩn đoán chị mắc cúm A và có tình trạng viêm phổi, được hỗ trợ thở oxy, hạ sốt.

Hai bệnh nhân này nằm trong số hàng chục ca cấp cứu do cúm được phòng khám tiếp nhận điều trị từ tháng 8 đến nay. Số bệnh nhân cúm có dấu hiệu tăng thời gian gần đây. Trước đó, mỗi tháng phòng khám chỉ cấp cứu khoảng 1-2 ca. Hiện mỗi ngày, khoa tiếp nhận 3-5 bệnh nhân cúm sốt cao khó hạ, ho nhiều, đau tức ngực, kiệt sức, khó thở, một số cần phải hỗ trợ thở oxy.

Các trường hợp chuyển nặng thường tuổi cao, có bệnh mạn tính, nhiễm cúm khiến đợt cấp của bệnh nền bùng phát hoặc chuyển nặng nhanh, dẫn tới viêm phế quản, viêm phổi, suy hô hấp. Một số bệnh nhân trước đó chủ quan không điều trị hoặc tự ý dùng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ. Thuốc kháng sinh không có tác dụng diệt virus, trong khi lạm dụng thuốc dễ gây kháng thuốc, mệt mỏi, hệ miễn dịch suy yếu bội nhiễm thêm các tác nhân khác như virus, vi khuẩn gây viêm phổi.

Bác sĩ Bảo khuyến cáo cúm có thể tự khỏi, song không nên coi đây là bệnh nhẹ. Triệu chứng thường gặp là sốt, ho, sổ mũi, viêm họng, mệt mỏi, song virus có thể tấn công nhiều cơ quan gây biến chứng viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi, viêm phế quản, viêm cơ tim, viêm não, suy hô hấp, suy đa tạng, nhiễm trùng huyết có nguy cơ tử vong. Bệnh cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh khác bội nhiễm, tăng nguy cơ trở nặng như phế cầu, RSV…

Bệnh có xu hướng tăng trong các tháng giao mùa, lạnh và mưa nhiều như hiện nay. Bên cạnh đó, học sinh đến trường và sinh hoạt trong môi trường đông đúc nên có nguy cơ cao nhiễm bệnh. Vì vậy, cần hiểu đúng và chăm sóc bệnh nhân cúm đúng cách. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi và sử dụng thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ, sử dụng thức ăn lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước. Giữ ấm cơ thể, tránh nhiễm lạnh đột ngột. Nếu sốt dai dẳng hoặc tái sốt, đến bệnh viện ngay.

Để phòng bệnh cúm, nên đeo khẩu trang khi ở nơi đông người, vệ sinh tay thường xuyên, rèn luyện sức khỏe hàng ngày để tăng đề kháng. Tiêm vaccine cúm để phòng bệnh. Việt Nam hiện có nhiều loại vaccine phòng ngừa cúm. Trong đó, loại của Hàn Quốc, Pháp và Hà Lan tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn, còn loại của Việt Nam tiêm cho người lớn từ 18 đến 60 tuổi.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết tiêm vaccine cúm mùa và tiêm nhắc đều đặn hằng năm có thể giảm đến 60% các bệnh liên quan đến cúm, 90% tỷ lệ nhập viện và khoảng 70-80% tỷ lệ bị tử vong do cúm, đặc biệt là các nhóm miễn dịch kém, có bệnh lý nền, phổi tắc nghẽn mạn tính COPD…

Trẻ em từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi, chưa từng tiêm vaccine cúm, cần tiêm hai mũi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. Trẻ từ 9 tuổi và người lớn tiêm một mũi. Phụ nữ mang thai có thể tiêm vaccine vào bất cứ giai đoạn nào của thai kỳ, tốt nhất từ 3 tháng giữa trở đi. Vaccine cần tiêm nhắc lại một mũi hằng năm để củng cố miễn dịch và cập nhật chủng cúm lưu hành.

Cùng với vaccine cúm, bác sĩ Chính cũng lưu ý người dân nên rà soát lịch sử chủng ngừa, tiêm bổ sung các mũi vaccine phòng các bệnh lây qua đường hô hấp, có thể gây các biến chứng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết như: vaccine phòng virus hợp bào hô hấp RSV, vaccine phế cầu, não mô cầu, sởi, thủy đậu, bạch hầu, ho gà…

Nhật Thành – Khánh Hòa

* Tên nhân vật đã được thay đổi.