Vô sinh do buồng trứng suy kiệt

Vợ chồng chị Thu từng thụ tinh nhân tạo (IUI) và thụ tinh ống nghiệm (IVF) tại một cơ sở y tế bất thành nên đến Trung tâm hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội (IVF Tâm Anh) thăm khám. Kết quả cho thấy chị Thu vô sinh do suy buồng trứng sớm, chỉ số AMH gần như suy kiệt, chỉ còn 0.21 ng/mL, siêu âm buồng trứng hai bên chỉ có 3 nang trứng. Ở phụ nữ khỏe mạnh cùng độ tuổi, chỉ số AMH thường là 2.2-6.8 ng/mL, số nang trứng ít nhất là 10. Nếu trì hoãn điều trị IVF, chị Thu có nguy cơ phải xin trứng để thụ tinh ống nghiệm mới có con.

Người bệnh còn bị lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng. Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Lệ Thủy cho hay lạc nội mạc tử cung thúc đẩy suy giảm dự trữ buồng trứng và mãn kinh sớm, giảm cơ hội có con do mô buồng trứng lành bị tổn thương. Sự xuất hiện của khối u khiến ống dẫn trứng bị sẹo hóa, viêm dính, cản trở quá trình phát triển của trứng và phóng noãn, ảnh hưởng quá trình di chuyển của trứng và tinh trùng. May mắn khối lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng của chị Thu còn nhỏ và không gây ra triệu chứng nên chưa cần can thiệp ngay.

Vợ chồng chị Thu được chỉ định IVF, song chất lượng trứng kém, cơ địa không đáp ứng với thuốc nên hai lần kích trứng đầu thất bại, lần thứ ba thu được một nang noãn nhưng bị thoái hóa. Lần thứ 4, bác sĩ giảm số mũi tiêm so với thông thường, theo dõi sự phát triển của các nang noãn bằng siêu âm và xét nghiệm máu định lượng nội tiết, thu hai nang noãn, tạo ra 2 phôi ngày 3. Bác sĩ chuẩn bị niêm mạc phù hợp và chuyển một phôi ngày 3 vào buồng tử cung, chị Thu đậu thai ngay nhưng thai lưu khi mới 7 tuần.

Sau 4 tháng nghỉ ngơi, chị Thu trở lại IVF Tâm Anh kích trứng thêm hai lần. Bác sĩ chọc hút được tổng cộng 5 nang noãn đủ điều kiện thụ tinh, giúp vợ chồng có thêm 2 phôi ngày 3 và một phôi ngày 5. Lần chuyển phôi thứ 2 chị tiếp tục có thai nhưng sảy sớm.

Bác sĩ nội soi buồng tử cung, chẩn đoán nguyên nhân lưu thai, sảy thai liên tiếp là viêm niêm mạc tử cung mạn tính, chỉ định điều trị kháng sinh. Khi sức khỏe người bệnh ổn định, bác sĩ rã đông một phôi ngày 3 và chuyển vào buồng tử cung của chị Thu.

Tháng 8 vừa qua, vợ chồng chị đón con trai đầu lòng chào đời, nặng 3,8 kg. Trong cuộc mổ lấy thai, bác sĩ đồng thời bóc u lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng để ngăn các biến chứng tiềm ẩn.

Theo bác sĩ Lệ Thủy, buồng trứng là cơ quan sản đóng vai trò then chốt trong chức năng sinh sản của phụ nữ nhưng dễ mắc nhiều bệnh lý. Thông thường, chức năng buồng trứng suy giảm khi phụ nữ 45-55 tuổi. Nếu tình trạng này xảy ra trước tuổi 40 được xem là suy buồng trứng sớm. Tình trạng này kéo theo nhiều hệ lụy như rối loạn nội tiết, suy giảm ham muốn, ảnh hưởng khả năng sinh sản và sức khỏe toàn thân. Khả năng mang thai tự nhiên chỉ còn dưới 5%. Ngoài ra, phụ nữ bị suy buồng trứng sớm có nguy cơ cao mắc bệnh loãng xương, bệnh tuyến giáp và tim mạch.

Hiện chưa có biện pháp điều trị giúp khôi phục hoàn toàn chức năng buồng trứng hay ngăn quá trình lão hóa. Các phương pháp như liệu pháp hormone thay thế, bổ sung vitamin D, canxi chỉ hỗ trợ giảm triệu chứng và hạn chế biến chứng. Với nữ giới có nhu cầu sinh con, bác sĩ tư vấn sử dụng phương pháp hỗ trợ sinh sản như thụ tinh ống nghiệm để có thể mang thai và sinh con khỏe mạnh trước khi buồng trứng cạn kiệt dần hoặc xin trứng của người hiến tặng. Người độc thân hoặc chưa có ý định sinh con ở thời điểm hiện tại có thể gom noãn (trứng) và trữ đông để bảo tồn khả năng sinh sản trong tương lai.

Trịnh Mai