Ung thư tiêu hóa thường tiến triển âm thầm, việc tầm soát bằng xét nghiệm, nội soi có thể giúp phát hiện tổn thương sớm để nâng cao hiệu quả điều trị và cơ hội sống.
“Đa số bệnh nhân ung thư tiêu hóa vẫn đến khám khi bệnh ở giai đoạn trung bình hoặc muộn, rất ít trường hợp được phát hiện sớm”, BS.CK2 Nguyễn Ngọc Thao, Phó giám đốc chuyên môn, Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, nói bên lề hội nghị khoa học kỹ thuật của bệnh viện ngày 4/9.
Tại Việt Nam, ung thư dạ dày đứng thứ 5 và ung thư đại trực tràng đứng thứ 4 trong các loại ung thư thường gặp, theo thống kê của GLOBOCAN 2022. Tỷ lệ mắc hai loại ung thư này đang tăng và ngày càng trẻ hóa.
Theo bác sĩ Thao, nguyên nhân chủ yếu đến từ nhiều yếu tố như lối sống hiện đại, chế độ ăn uống không lành mạnh với nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thịt đỏ, đồ ăn mặn, chua, nướng hay xông khói. Thói quen lạm dụng rượu bia, thuốc lá, ít vận động cũng góp phần thúc đẩy ung thư. Bên cạnh đó, yếu tố di truyền, tiền sử gia đình có người mắc ung thư hoặc các tổn thương, bệnh lý mạn tính như viêm loét dạ dày, polyp đại tràng cũng làm tăng nguy cơ.
“Với ung thư đường tiêu hóa, tầm soát là điều chắc chắn cần làm để phát hiện sớm”, bác sĩ nhấn mạnh.
Đối với ung thư dạ dày, cần lưu ý những người có yếu tố nguy cơ như nhiễm vi khuẩn HP, viêm loét mạn tính, chế độ ăn nhiều muối – chua – nướng – xông khói hoặc thường xuyên dùng rượu bia, thuốc lá… Với ung thư đại tràng, nhóm nguy cơ cao gồm người có polyp gia đình, bệnh viêm loét đại tràng mạn hoặc chế độ ăn nhiều thịt đỏ, đạm, ít chất xơ.
Những nhóm này nên chủ động đi tầm soát sớm. Về tần suất, ung thư dạ dày nên tầm soát 2-3 năm một lần tùy yếu tố nguy cơ. Ung thư đại trực tràng cũng vậy, riêng người nguy cơ thấp có thể giãn cách 5-10 năm một lần. Khuyến cáo tầm soát ung thư dạ dày bắt đầu từ 40 tuổi, ung thư đại trực tràng từ 45 tuổi.
Nội soi tiêu hóa. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Theo bác sĩ Nguyễn Ngọc Bảo Long, Giám đốc Bệnh viện Hoàn Mỹ Sài Gòn, nội soi tiêu hóa đã phát triển mạnh trong những thập kỷ gần đây. Từ việc chỉ quan sát tổn thương cơ bản, nội soi nay không chỉ chẩn đoán mà còn điều trị hiệu quả, ít xâm lấn, dần thay thế một số phẫu thuật truyền thống. Những tiến bộ công nghệ như nội soi phóng đại, nhuộm màu ảo, nội soi siêu âm (EUS), cùng các kỹ thuật cắt dưới niêm mạc hay cắt cơ qua nội soi, đã giúp hàng nghìn bệnh nhân phát hiện tổn thương sớm, can thiệp an toàn, giảm thời gian nằm viện và nâng cao chất lượng sống.
Lê Phương
