Trận lũ lịch sử cuối tháng 10 khiến Hội An ngập sâu, nhưng thay vì hoảng loạn, vợ chồng du khách Mỹ, tìm thấy định nghĩa về “nhà” qua sự kiên cường và tinh thần lạc quan của người dân phố cổ.
Rachel và Stephen Howze, đến từ Mỹ, chọn Hội An làm điểm dừng chân trong hành trình khám phá thế giới. Rachel là người sáng tạo nội dung du lịch, còn Stephen là nhà văn. Họ đến đây để sống chậm lại, hòa vào nhịp sống địa phương và phát triển dự án cá nhân “Travwell” – kể về hành trình tìm kiếm cảm giác “thuộc về” ở những vùng đất xa lạ.
Họ kỳ vọng một cuộc sống yên bình. Tuy nhiên, trận lũ cuối tháng 10 đã mang đến trải nghiệm vượt xa mong đợi.
“Dòng sông tràn vào phố, và những con phố lại hóa thành sông”, Stephen nhớ lại. Tối 27/10, lũ trên sông Hương, sông Bồ được thông báo vượt mức báo động 3, nhiều khu vực phố cổ ngập sâu 1-2 m. Căn nhà thuê của họ ngập nửa mét. Tầng một nhiều ngôi nhà xung quanh dường như biến mất dưới dòng nước đục ngầu. Phương tiện di chuyển duy nhất là thuyền.
Phố cổ Hội An những ngày chìm trong nước lũ cuối tháng 10/2025. Ảnh: Nguyễn Đông
Stephen cho biết, bầu không khí lúc đó rất lạ, không hề có sự hoảng loạn.
“Ở Mỹ, chúng tôi dễ ‘bi kịch hóa’ mọi thứ. Một chiếc bồn cầu tắc cũng đủ khiến tinh thần sụp đổ”, anh nói. Ngược lại, thái độ của người dân Hội An khi chạy lũ rất bình thản. Cái nhún vai của họ như gói gọn cả một triết lý sống.
“Chuyện này chúng tôi từng trải qua rồi. Và sẽ còn trải qua nữa”, hầu hết người dân đều nói vậy.
Stephen nhận thấy sự kiên cường ở Hội An không phải là điều gì “đao to búa lớn”. “Ở nơi tôi lớn lên, nghị lực là bài diễn văn của chính trị gia, là hashtag. Ở đây, nó là cách sống mặc định”, anh nói.
Điều khiến cặp vợ chồng xúc động nhất là tinh thần cộng đồng. Khi còn kẹt trên tầng hai, nhìn nước dâng, họ được hàng xóm lội nước ngang ngực mang đồ ăn sang tiếp tế. Những người đang chịu chung mất mát lại đi an ủi người khác.
Rachel so sánh, ở Mỹ, quy trình ứng phó khủng hoảng thường rườm rà, qua nhiều bước bảo hiểm và cơ quan chức năng. “Người dân muốn giúp nhau nhưng hệ thống đôi khi khiến mọi thứ chậm lại”, cô nói.
Còn ở Hội An, phản ứng diễn ra ngay lập tức. “Không có đường dây nóng hay bài phát biểu. Chính quyền địa phương đưa thuyền, hàng xóm gửi đồ ăn, người khác cầm cây chổi. Sự giúp đỡ hiện diện khắp nơi trước khi truyền thông kịp kể về nó”, Rachel nói. Mọi người giúp đỡ nhau không do dự, đơn giản vì họ có thể.
Hội An ngổn ngang sau lũ lịch sử, sáng 31/10/2025. Ảnh: Nguyễn Đông
Câu hỏi lúc đó không phải là “Ai cần được giúp?” mà là “Tôi có thể giúp từ đâu?”.
Khi nước rút, cuộc dọn dẹp lập tức diễn ra. Hàng xóm chỉ cho vợ chồng Rachel cách quét bùn non ngay lập tức, vì nếu để khô cứng, việc dọn dẹp sẽ vất vả hơn nhiều. Dọn nhà mình xong, họ cùng nhau ra ngõ dọn dẹp chung.
“Khoảnh khắc đó, tôi thực sự thấy mình là một phần của nơi này”, Rachel nói.
Nước vừa rút đủ để thấy nền xi măng, mọi người đã bày bàn ra hẻm, cùng vài đĩa thịt nướng và dàn loa karaoke. Cuộc sống nhanh chóng trở lại, bất chấp những thiệt hại.
Stephen cho biết anh và vợ chưa có ý định trở lại Mỹ. Cuộc sống ở Hội An không dễ dàng, nhưng trải nghiệm rất sâu sắc. Ở đây, họ cảm thấy mình có giá trị, không phải vì kỹ năng chuyên môn, mà vì sự hiện diện và tinh thần sẵn sàng giúp đỡ.
“Trải nghiệm này làm tôi thấy mình sống thật hơn. Không phải để ‘tái tạo’ bản thân, mà để trở về với bản chất con người giản dị và tử tế nhất”, anh nói.
Stephen cũng viết lại cảm xúc của mình về những ngày đã qua. Anh nhớ đến câu nói của nhà kinh tế Scott Galloway: “Sự khác biệt giữa 30.000 và 50.000 USD có thể thay đổi cuộc đời, nhưng giữa 10 triệu USD và 15 triệu USD thì không”.
Anh kết luận, vượt qua một ngưỡng nào đó, tiền bạc không làm cuộc sống tốt hơn, nó chỉ như “thêm một lớp cách nhiệt”. Lớp cách nhiệt đó mang lại cảm giác an toàn, cho đến khi thế giới ngập nước và bạn nhận ra có những điều không thể mua được.
Tú Nguyễn
